Γονικές παροχές και δωρεές για την κάλυψη των τεκμηρίων – Έως το τέλος του χρόνου οι δηλώσεις για την αποφυγή άδικων φόρων

Περιθώριο έως το τέλος του έτους έχουν οι φορολογούμενοι που απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία μέσα στο 2025 και οι αγορές τους δεν καλύπτονται από τα δηλωμένα εισοδήματά τους, προκειμένου να δηλώσουν στην Εφορία τυχόν χρηματικές γονικές παροχές ή δωρεές, ώστε να αποφύγουν τη φορολόγηση με βάση τα τεκμήρια.

Για να δικαιολογηθεί η διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και του πραγματικού εισοδήματος, η Εφορία αποδέχεται χρηματικά ποσά από δωρεές ή γονικές παροχές, με την προϋπόθεση ότι η σχετική δήλωση υποβάλλεται εντός του ίδιου φορολογικού έτους στο οποίο έγινε η δαπάνη είτε για απόκτηση περιουσίας είτε για κάλυψη διαβίωσης.

Έτσι, όσοι φορολογούμενοι κινδυνεύουν να φορολογηθούν τεκμαρτά, θα πρέπει να σπεύσουν εγκαίρως στην ηλεκτρονική πλατφόρμα myProperty για να υποβάλουν τη σχετική δήλωση. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) ελέγχει τα στοιχεία με βάση τις πληροφορίες που αποστέλλουν οι τράπεζες. Αν η τράπεζα δεν επιβεβαιώσει τη συναλλαγή και δεν προσκομιστούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τότε η Εφορία επιβάλλει φόρο από το πρώτο ευρώ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ.

Το αφορολόγητο αυτό ισχύει μόνο για μεταβιβάσεις μεταξύ συγγενών Α’ κατηγορίας, δηλαδή μεταξύ συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, παιδιών, εγγονιών και γονέων. Δεν περιλαμβάνει αδέλφια, ανίψια, θείους ή άλλους συγγενείς, οι οποίοι φορολογούνται από το πρώτο ευρώ.

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η απόδειξη της προέλευσης των χρημάτων. Η νομοθεσία προβλέπει τραπεζική μεταφορά από τον λογαριασμό του δωρητή προς εκείνον του δωρεοδόχου. Αν τα χρήματα δοθούν μετρητά, ακόμη κι αν ακολουθήσει κατάθεση στον λογαριασμό του παιδιού, τότε η συναλλαγή φορολογείται με 10% και χωρίς αφορολόγητο. Για να αποφευχθούν μελλοντικές αμφισβητήσεις, συνιστάται η χρήση ηλεκτρονικών εμβασμάτων με σαφή αιτιολογία όπως «χρηματική γονική παροχή/δωρεά» και η προσεκτική φύλαξη όλων των αποδεικτικών.

Αυξημένη προσοχή χρειάζεται και στις διαδοχικές δωρεές που γίνονται με σκοπό να καταλήξουν τα χρήματα σε άτομο εκτός Α’ κατηγορίας. Για παράδειγμα, αν γίνει μεταβίβαση από παιδί σε γονέα και αμέσως μετά από γονέα σε αδελφό, η φορολογική διοίκηση εξετάζει τη σκοπιμότητα, τον τελικό ωφελούμενο και τον χρόνο μεταξύ των δύο πράξεων. Αν διαπιστωθεί καταστρατήγηση, τότε επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ, χωρίς αφορολόγητο.

Σε ό,τι αφορά το «πόθεν έσχες» του δωρητή, δεν απαιτείται απόδειξη κατά την υποβολή της δήλωσης, ωστόσο ελέγχεται σε μεταγενέστερο στάδιο. Ο δωρητής οφείλει να αποδεικνύει ότι τα δηλωμένα εισοδήματά του ή οι αποταμιεύσεις του καλύπτουν το ποσό της δωρεάς. Είναι χρήσιμη η τήρηση των κινήσεων λογαριασμών και κάθε εγγράφου που αποδεικνύει την προέλευση των χρημάτων.

Επιπλέον, προσοχή απαιτείται όταν τα χρήματα κατατίθενται σε κοινό λογαριασμό του παιδιού με άλλο πρόσωπο. Η ΑΑΔΕ μπορεί να ελέγξει ποιος έκανε χρήση του ποσού. Αν αποδειχθεί ότι επωφελήθηκε ο συνδικαιούχος, τότε η πράξη θεωρείται δωρεά προς εκείνον και φορολογείται ανάλογα. Η πιο ασφαλής επιλογή είναι η πίστωση σε ατομικό λογαριασμό του δωρεοδόχου ή η πλήρης τεκμηρίωση της χρήσης των χρημάτων.

Τέλος, πλέον γίνονται δεκτές και εκπρόθεσμες δηλώσεις γονικών παροχών και δωρεών, εφόσον αποδεικνύεται ότι τα χρήματα εισπράχθηκαν πριν την πραγματοποίηση της δαπάνης και έχουν ήδη φορολογηθεί ή απαλλάσσονται από τη φορολογία κεφαλαίου.