Αμυντικές δαπάνες: Στα 30 δισ. ευρώ το κόστος των εξοπλισμών της Ελλάδας – Ποιοι είναι οι όροι για το νέο δάνειο του 1,2 δισ. ευρώ
Την ένταξη της στον ευρωπαϊκό μηχανισμό SAFE για την ενίσχυση των αμυντικών της δαπανών, προετοιμάζει η Ελλάδα, όπως ενημέρωσε χθες (28.07.2025), ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο SAFE εν μέσω γεωπολιτικών αναταράξεων έχει στρατηγική σημασία ως εργαλείο χρηματοδότησης αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών της ΕΕ, μεταξύ αυτών και της Ελλάδας, στο πλαίσιο του ReArmEU.
Όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός, η Αθήνα προετοιμάζει αίτημα για δάνειο ύψους τουλάχιστον 1,2 δισ. ευρώ μέσω του SAFE, προκειμένου να ενισχύσει τις αμυντικές της δαπάνες και να χρηματοδοτήσει έργα που θα τονώσουν την εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
Αυτό σημαίνει πως το πολυετές εξοπλιστικό πρόγραμμα που ο ίδιος ο πρωθυπουργός είχε εξαγγείλει προ μηνών για την περίοδο 2025 – 2036, από τα 28,8 δισ. ευρώ αυξάνεται στα 30 δισ. ευρώ. Το αίτημα αυτό συνδέεται άμεσα με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη δημιουργία ενός ενιαίου αμυντικού χώρου, στον οποίο η Ελλάδα επιδιώκει να έχει ενεργό ρόλο τόσο ως τελικός χρήστης όσο και ως συμπαραγωγός.
Η επιλογή της Ελλάδας να στραφεί στο SAFE γίνεται σε μια περίοδο κατά την οποία οι αμυντικές δαπάνες αυξάνονται ραγδαία στην Ευρώπη, ενώ η εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές, ιδίως από τις ΗΠΑ, προκαλεί συζητήσεις περί στρατηγικής αυτονομίας.
Το εν λόγω εργαλείο δανειοδότησης ύψους έως και 150 δισ. ευρώ για τα κράτη-μέλη της ΕΕ, αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες του σχεδίου ReArmEU και έρχεται να καλύψει επείγουσες επενδυτικές ανάγκες στον τομέα της άμυνας, ενθαρρύνοντας παράλληλα τις κοινές προμήθειες οπλικών συστημάτων.
Η χρηματοδότηση του SAFE θα παρέχεται αποκλειστικά υπό μορφή κρατικών δανείων, τα οποία θα εκδίδονται από την Κομισιόν στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου. Οι όροι είναι ιδιαίτερα ευνοϊκοί, με μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής τα 45 έτη, εκταμίευση σε ευρώ και δυνατότητα προκαταβολής έως 15% για την ταχεία εκκίνηση των έργων. Οι δόσεις θα εκταμιεύονται τμηματικά, έπειτα από αξιολόγηση των προόδων που θα αναφέρουν οι χώρες μέσω εξαμηνιαίων εκθέσεων, ενώ η τελική ημερομηνία για αιτήματα εκταμίευσης είναι η 31η Δεκεμβρίου 2030.
Για να έχει πρόσβαση στα κεφάλαια του SAFE, κάθε κράτος-μέλος πρέπει να καταθέσει επενδυτικό σχέδιο για την αμυντική του βιομηχανία, περιγράφοντας συγκεκριμένα έργα, δαπάνες και ανάγκες που αφορούν επιλεγμένες κατηγορίες εξοπλισμού, από πυρομαχικά και drones έως αντιαεροπορικά και υποδομές κυβερνοάμυνας.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις κοινές προμήθειες, καθώς τα έργα που χρηματοδοτούνται από τον SAFE πρέπει να υλοποιούνται τουλάχιστον από δύο χώρες (μία εκ των οποίων να έχει λάβει δάνειο), με στόχο την επίτευξη οικονομιών κλίμακας ενώ τουλάχιστον το 65% του κόστους των τελικών προϊόντων πρέπει να προέρχεται από την ευρωπαϊκή ή ουκρανική αλυσίδα εφοδιασμού.
Ο SAFE συνοδεύεται από εργαλεία φορολογικής διευκόλυνσης, με κυριότερη την προσωρινή απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τις συμβάσεις που χρηματοδοτούνται μέσω του μηχανισμού.
Συγκριτικά με τον μεγάλο όγκο του ελληνικού χρέους η αξία του δανείου είναι μόλις το 0,28%, ενώ από δημοσιονομική σκοπιά, το ποσό των 1,2 δισ. ευρώ δεν αποτελεί επιβάρυνση που προκαλεί ανησυχία για το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας. Το ελληνικό ΑΕΠ το 2025 εκτιμάται σε περίπου 242 δισ. ευρώ, επομένως το υπό σχεδιασμό δάνειο αντιστοιχεί σε μόλις 0,5% του ετήσιου ΑΕΠ.
Στην πράξη, το μεγαλύτερο βάρος αφορά όχι τόσο το ύψος του δανείου, όσο τον τρόπο που αυτό ενσωματώνεται στον σχεδιασμό των μελλοντικών αμυντικών επενδύσεων και της βιομηχανικής πολιτικής καθώς η Ελλάδα θα κληθεί να απορροφήσει και να αξιοποιήσει αποτελεσματικά αυτά τα κεφάλαια στην κατεύθυνση του «χτισίματος» μιας ισχυρής εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
Αναμένεται το επίσημο αίτημα της χώρας να κατατεθεί στις αρχές φθινοπώρου, συνοδευόμενο από αναλυτικό σχέδιο αξιοποίησης, επενδυτικά έργα, προσδοκώμενες θέσεις εργασίας και προβλέψεις εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
To άρθρο Αμυντικές δαπάνες: Στα 30 δισ. ευρώ το κόστος των εξοπλισμών της Ελλάδας – Ποιοι είναι οι όροι για το νέο δάνειο του 1,2 δισ. ευρώ δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
