Εγκαταλείπει εκ νέου την αξίωση γερμανικών αποζημιώσεων η Πολωνία
Η Πολωνία δεν θα απαιτεί πλέον αποζημιώσεις από το Βερολίνο για τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Ναζί στη χώρα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, δήλωσε ο πρωθυπουργός της χώρας, Ντόναλντ Τουσκ, μετά από συνομιλίες με τον νέο Γερμανό καγκελάριο, Φρίντριχ Μερτς, στη Βαρσοβία, την Τετάρτη 7 Μαΐου, εντός μιας εβδομάδας που σημαδεύεται από την 80η επέτειο της ήττας της ναζιστικής Γερμανίας.
Οι εκκλήσεις προς τη Γερμανία για καταβολή αποζημιώσεων επανήλθαν υπό την προηγούμενη πολωνική κυβέρνηση με επικεφαλής το συντηρητικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το οποίο κυβέρνησε τη χώρα μεταξύ 2015 και 2023. Το 2022, υπό την πρωθυπουργία του Ματέους Μοραβιέτσκι, η Βαρσοβία εκτίμησε ότι το Βερολίνο θα έπρεπε να πληρώσει 6,2 τρισεκατομμύρια πολωνικά ζλότι (περίπου 1,5 τρισεκατομμύριο δολάρια) για τις ζημιές που προκλήθηκαν από τη ναζιστική κατοχή.
Όταν ρωτήθηκε για το θέμα κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Μερτς, ο Τουσκ απάντησε λέγοντας: «Έχει ποτέ η Γερμανία αποζημιώσει για τις απώλειες, την τραγωδία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Πολωνία; Όχι, φυσικά και όχι».
«Είμαι ιστορικός… Θα μπορούσα να μιλάω για ώρες για το πώς μοιάζει αυτός ο λογαριασμός. Δεν πληρώθηκε ποτέ, αλλά δεν θα το ζητήσουμε», τόνισε.
Ο Μερτς επέμεινε επίσης ότι «τα νομικά ζητήματα που σχετίζονται με πιθανές αποζημιώσεις έχουν επιλυθεί». Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να μιλήσουμε για κοινά έργα και κοινές ιδέες για το πώς βλέπουμε ένα κοινό μέλλον».
Οι σχέσεις μεταξύ των προηγούμενων κυβερνήσεων των δύο κρατών της ΕΕ υπήρξαν τεταμένες λόγω διαφωνιών σχετικά με τις αποζημιώσεις, τη μετανάστευση και άλλα ζητήματα.
«Ήταν σημαντικό για μένα να βρίσκομαι την ίδια μέρα πρώτα στο Παρίσι και στη συνέχεια στη Βαρσοβία», δήλωσε ο Μερτς σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τουσκ.
Η τριμερής συμμαχία Γερμανίας, Πολωνίας και Γαλλίας, γνωστή ως Τρίγωνο της Βαϊμάρης αποτελεί εδώ και καιρό ένα συντονιστικό όργανο μεταξύ των δύο μεγάλων γειτόνων της Γερμανίας, το οποίο πήρε το όνομά της από την ομώνυμη πόλη. Έχει ωστόσο καταστεί ανενεργή τα τελευταία χρόνια, καθώς έχουν αυξηθεί οι εντάσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων στη Βαρσοβία και το Βερολίνο.
Για μήνες, ο Μερτς έχει δεσμευτεί να εργαστεί για την αποκατάσταση των δεσμών με τον ανατολικό γείτονα της Γερμανίας. Υπό τον προκάτοχό του, Όλαφ Σολτς, οι σχέσεις επιδεινώθηκαν για τα πάντα, από τον ενεργειακό εφοδιασμό έως τις πολεμικές αποζημιώσεις.
«Χαίρομαι που πέντε λεπτά ήταν αρκετά για να πούμε ο ένας στον άλλον σήμερα ότι οι σιδηρόδρομοι υψηλής ταχύτητας θα πρέπει να συνδέουν τις χώρες μας και, γενικότερα, την Ευρώπη», δήλωσε ο Τουσκ.
Αφού συνάντησε τον Μερτς, ο Τουσκ τόνισε ότι τα αποτελέσματα για το Τρίγωνο της Βαϊμάρης ήταν πενιχρά και συχνά εξαρτώνταν από την κατάσταση των αντίστοιχων διμερών δεσμών. «Ήρθε η ώρα να τερματιστεί αυτό», είπε, προσθέτοντας ότι και οι δύο πλευρές θα επιδιώξουν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της ασφάλειας και των υποδομών, καθώς και να συμπεριλάβουν το Ηνωμένο Βασίλειο σε μια τετραμερή εταιρική σχέση.
Ο Μερτς δήλωσε ότι η Γερμανία θα συνεργαστεί με την Πολωνία για μια λύση προς την επίτευξη «του κοινού στόχου της δραστικής μείωσης της παράτυπης μετανάστευσης».
Ωστόσο, το Βερολίνο ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι θα ενισχύσει τους συνοριακούς ελέγχους για να αποτρέψει τους παράνομους μετανάστες στα σύνορα της χώρας, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό την Πολωνία και την Αυστρία. Η Βαρσοβία δεν θα είναι ευχαριστημένη, καθώς το βήμα αυτό έρχεται εν μέσω μιας τεταμένης προεκλογικής εκστρατείας.
Ενώ και οι δύο συμφώνησαν ότι θεωρούν την προστασία των συνόρων της Πολωνίας με τη Λευκορωσία και τη Ρωσία ως κοινό καθήκον, ο Τουσκ υπογράμμισε ότι «όλο το βάρος της ευθύνης για την προστασία αυτών των συνόρων» βαραίνει τη Βαρσοβία.
Παρά την αναγνώριση της ευθύνης για τα ναζιστικά εγκλήματα, η Γερμανία αρνήθηκε να καταβάλει αποζημιώσεις στην Πολωνία, υποστηρίζοντας ότι το ζήτημα επιλύθηκε όταν η Βαρσοβία παραιτήθηκε του δικαιώματός της σε αποζημίωση το 1953 βάσει συμφωνίας με την Ανατολική Γερμανία. Σύμφωνα με το Βερολίνο, το ζήτημα των αποζημιώσεων διευθετήθηκε οριστικά με τη συνθήκη του 1990 για την επανένωση της Γερμανίας.
Η γερμανική εισβολή στην Πολωνία το 1939 σηματοδότησε την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η χώρα παρέμεινε υπό ναζιστική κατοχή καθ’ όλη τη διάρκεια της σύγκρουσης και απελευθερώθηκε το 1945 από τον Σοβιετικό Στρατό και τοπικές δυνάμεις.
