Η Ελληνική μυθολογία και πώς επηρεάζει μέχρι και σήμερα η μοντέρνα κουλτούρα

Στη ρομαντική κομεντί του 2002 «Γάμος αλά ελληνικά» (My Big Fat Greek Wedding όπως είναι ο τίτλος της ταινίας στα αγγλικά), ο Έλληνας πατέρας της νύφης επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία και με κάθε αφορμή την πεποίθησή του ότι οι Έλληνες είναι εν πολλοίς υπεύθυνοι για τον παγκόσμιο πολιτισμό και πως οι περισσότερες (αν όχι όλες) οι λέξεις έχουν ελληνικές ρίζες. Η αστεία και σχεδόν καρτουνίστικη αυτή απεικόνιση, είναι ξεκάθαρα μια παρωδία του «Έλληνα πατέρα – μετανάστη στην Αμερική που πιστεύει ακράδαντα ότι η Ελλάδα είναι το δώρο του Θεού στην ανθρωπότητα». Ωστόσο, αν και ακραία (όπως οφείλει να είναι κάθε καυστική παρωδία), η απεικόνιση αυτή δεν παύει να κρύβει και ένα μέρος αλήθειας. Σίγουρα, ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός δεν είναι η αρχή κάθε πολιτισμού πάνω στη Γη. Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αρνηθεί ότι έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την πολιτιστική και όχι μόνο εξέλιξη του κόσμου. Και πως εξακολουθεί να επηρεάζει μέχρι και σήμερα τη μοντέρνα κουλτούρα. 

Αυτό ισχύει ακόμη και για μεμονωμένα κομμάτια του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, όπως η μυθολογία. Από τις ταινίες και τις σειρές του Χόλιγουντ, μέχρι την αρχιτεκτονική αλλά ακόμη και τα καζίνο, στοιχεία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας μπορούν να εντοπιστούν παντού. Στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών, για παράδειγμα, είναι χιλιάδες (χωρίς υπερβολή) οι τίτλοι παιχνιδιών που έχουν θεματολογία με έμπνευση από την αρχαία Ελλάδα και τη μυθολογία της. Μπαίνοντας σε μια από τις κορυφαίες και πιο δημοφιλείς πλατφόρμες, όπως είναι το NV Casino με την πολύ μεγάλη λίστα παιχνιδιών και τα μπόνους που διαθέτει για τους παίκτες, είναι πολύ εύκολο να εντοπίσουμε πολλά τέτοια παραδείγματα. 

Στο κείμενο που ακολουθεί θα εξετάσουμε πιο προσεκτικά τους τομείς στους οποίους οι ελληνικοί μύθοι εξακολουθούν να επηρεάζουν μέχρι και σήμερα, διαμορφώνοντας τη σύγχρονη κουλτούρα. 

Η σημασία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας

Πολλοί από τους τομείς του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού αναγνωρίζονται ως εξαιρετικά σημαντικοί για το ρόλο που έπαιξαν στο πώς εξελίχθηκε η κοινωνία μας. Από την πολιτική και τον αθλητισμό, μέχρι την αρχιτεκτονική και τις επιστήμες όλοι αναγνωρίζουν το πώς η πρόοδος που είχαν σημειώσει οι αρχαίοι Έλληνες έθεσε πολλές βάσεις. Ωστόσο, αξίζει ειδική μνεία για την αρχαία ελληνική μυθολογία, η οποία μέχρι και σήμερα αποτελεί πηγή έμπνευσης για καλλιτεχνικές δημιουργίες διαφόρων ειδών και διδάσκεται ως ξεχωριστό μάθημα στα σχολεία όλου του κόσμου. 

Με τον όρο ελληνική μυθολογία αναφερόμαστε στις ιστορίες που δημιούργησαν αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, οι οποίοι εμπνέονταν από τους θεούς του Ολύμπου και τη φύση για να δημιουργήσουν ιστορίες που εξακολουθούν αν συναρπάζουν. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι λέξεις «μυθικό» ή «μύθος», χρησιμοποιούνται μεταφορικά για να περιγράψουν κάτι που είναι επικό. 

Η ελληνική μυθολογία στη σύγχρονη κουλτούρα

Φυσικά, στοιχεία της αρχαιοελληνικής μυθολογίας υπάρχουν παντού γύρω μας, από τα πιο απλά, καθημερινά πράγματα, μέχρι και σε επιστήμες όπως η ψυχολογία. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι ο διακεκριμένος Αυστριακός φυσιολόγος, νευρολόγος και ψυχίατρος, Σίγκμουντ Φρόυντ, ο οποίος ήταν ο θεμελιωτής της ψυχανάλυσης, διατύπωσε την πιο διάσημη ψυχαναλυτική του θεωρία, το οιδιπόδειο σύμπλεγμα, ονομάζοντάς την από τον Οιδίποδα, ο οποίος σύμφωνα με τον αρχαιοελληνικό μύθο είχε παντρευτεί τη μητέρα του, την Ιοκάστη.

Στη σύγχρονη κουλτούρα, μπορούμε να εντοπίσουμε στοιχεία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας σε τομείς όπως:

• Ταινίες, βιβλία και ποπ κουλτούρα.

• Ο αθλητισμός.

• Η αγορά προϊόντων.

• Μάρκες προϊόντων.

• Ονόματα.

• Λογότυπα.

• Αθλητικές ομάδες.

• Καζίνο και τυχερά παιχνίδια. 

Ταινίες, βιβλία και ποπ κουλτούρα

Οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι και οι ήρωές τους, αποτελούν πολύ μεγάλη πηγή έμπνευσης για την παγκόσμια βιομηχανία ταινιών και τηλεοπτικών σειρών. Ειδικά ο Ηρακλής αλλά και οι Αμαζόνες έχουν αποτελέσει πολλάκις το κύριο θέμα πολλών παραγωγών και εξακολουθούν να αποτελούν τεράστια πηγή έμπνευσης. Δεν είναι μόνο αυτοί βέβαια. Οι θεοί του Ολύμπου εξακολουθούν να εμπνέουν μέχρι και σήμερα, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την πολύ επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά KAOS, ενώ θραύση έχουν κάνει και τα βιβλία και οι ταινίες της σειράς «Πέρσι Τζάκσον και οι Ολύμπιοι». Το ίδιο ισχύει και για τους ήρωες των ιστοριών του Ομήρου, αλλά και για άλλους μυθικούς χαρακτήρες όπως η Μέδουσα. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η ελληνική λέξη θέατρο χρησιμοποιείται σχεδόν αυτούσια σε όλο τον κόσμο. 

Τα λογότυπα και ο αθλητισμός

Είναι προφανές ότι πολλά τέτοια παραδείγματα έχουμε στην Ελλάδα, με πιο χαρακτηριστικά αυτά δύο ομάδων από τη Θεσσαλονίκη, του Άρη και του Ηρακλή. Αντίστοιχα παραδείγματα με ομάδες που έχουν ονομαστεί από χαρακτήρες της ελληνικής μυθολογίας υπάρχουν, όμως, σε όλο τον κόσμο, όπως οι Titans οι Trojans και οι Spartans.

Φυσικά, στην αρχαία Ελλάδα έχουν τις ρίζες τους και οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες, που θεωρούνται η πιο σημαντική αθλητική διοργάνωση και διεξάγονται μια φορά κάθε 4 χρόνια. Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί αγώνες είχαν ξεκινήσει προς τιμήν του Δία. Σήμερα, εκτός του ότι πολλά από τα αθλήματα των αγώνων υπάρχουν από τα αρχαία χρόνια, τηρούνται και μια σειρά από αρχαιοελληνικές παραδόσεις, όπως τα κλαδιά ελιάς για τους νικητές, αλλά και η αφή της Ολυμπιακής Φλόγας. 

Λογότυπα με ευθείες αναφορές στην αρχαία Ελλάδα βρίσκουμε και σε άλλους τομείς. Η Ιατρική, συμβολίζεται από το ραβδί του θεού της Ιατρικής, Ασκληπιού, που είναι συνυφασμένο με το φίδι, ενώ ακόμη και οίκοι μόδας έχουν λογότυπα τα οποία με έμπνευση από ήρωες της μυθολογίας.