Η Ε.Ε. προωθεί την πλήρη ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία

Νομοθετική πρόταση για τη σταδιακή και συντονισμένη απεξάρτηση της Ε.Ε. από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, ως το τέλος του 2027, υπέβαλε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο Επίτροπος Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν, παρουσιάζοντας την πρόταση ισχυρίστηκε ότι «η εισαγωγή φυσικού αερίου από τη Ρωσία αποτελεί «απειλή» για την ασφάλεια της Ευρώπης και πως αυτό θα αυξήσει την ενεργειακή ανεξαρτησία των χωρών-μελών, «μειώνοντας παράλληλα τα έσοδα που χρησιμοποιεί ο Πούτιν για τη χρηματοδότηση του πολέμου του».

Ο ίδιος προέβαλε τον ισχυρισμό ότι «κανένα κράτος μέλος δεν θα μείνει χωρίς ενέργεια ως αποτέλεσμα αυτής της πρότασης» και δεσμεύτηκε ότι η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με όλα τα κράτη μέλη, ιδίως με εκείνα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις.

VIDEO:
EU Commission makes legislative proposal to phase out Russian gas and oil imports, on nuclear to followhttps://t.co/vyK1uzxHip pic.twitter.com/GmeQJ0bgxx

— DTT-NET English (@dtt_net_english) June 17, 2025

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινήθηκε και η πρόεδρος τη Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που είπε ότι «η Ρωσία έχει επανειλημμένα προσπαθήσει να μας εκβιάσει χρησιμοποιώντας τους ενεργειακούς της πόρους ως όπλο και λαμβάνουμε σαφή μέτρα για να κλείσουμε τη στρόφιγγα και να δώσουμε οριστικά το τέλος στην εποχή των ρωσικών ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη».

Από την άνοιξη του 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ε.Ε. έχει μειώσει σημαντικά τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Από τότε, οι εισαγωγές ρωσικού άνθρακα έχουν απαγορευτεί τελείως, οι εισαγωγές πετρελαίου έχουν μειωθεί από 27% σε 3% σήμερα και οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχουν μειωθεί από 45% το 2021 σε 19% το 2024, με τις προβλέψεις να δείχνουν περαιτέρω πτώση στο 13% το 2025 με το τέλος της διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας.

Παρά τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας της Ε.Ε. που επιτεύχθηκε το 2024 οι χώρες της ΕΕ ξόδεψαν 23 δισεκ. ευρώ σε ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Αυτό αφήνει την ΕΕ εκτεθειμένη σε σημαντικούς κινδύνους για το εμπόριο και την ενεργειακή ασφάλεια, αναφέρει σχετική έκθεση της Επιτροπής.

Η σημερινή πρόταση κανονισμού βασίζεται στο Σχέδιο REPowerEU, που εισήχθη τον Μάιο του 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ακολουθεί τον «Οδικό Χάρτη» που παρουσίασε η Επιτροπή πριν από ένα μήνα, για την καθολική απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα (αργό πετρέλαιο και πυρηνικά) και κυρίως από το ρωσικό φυσικό αέριο (αγωγών και LNG) σταδιακά έως το 2027.

Ο κανονισμός που προτείνεται προβλέπει πως τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν, μέχρι το τέλος του έτους, εθνικά σχέδια με ακριβή μέτρα και ορόσημα για τη σταδιακή εξάλειψη των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Ειδικότερα, οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου βάσει νέων συμβάσεων θα απαγορευτούν από την 1η Ιανουαρίου 2026.

Οι εισαγωγές βάσει υφιστάμενων βραχυπρόθεσμων συμβάσεων θα σταματήσουν έως τις 17 Ιουνίου 2026, εκτός από εκείνες για φυσικό αέριο αγωγών που παραδίδεται σε χώρες που περικλείονται από στεριά και συνδέεται με μακροπρόθεσμες συμβάσεις που θα επιτρέπονται έως το τέλος του 2027.

Οι εισαγωγές βάσει μακροπρόθεσμων συμβάσεων θα σταματήσουν έως το τέλος του 2027.

Οι μακροπρόθεσμες συμβάσεις για υπηρεσίες τερματικών σταθμών ΥΦΑ για πελάτες από τη Ρωσία ή που ελέγχονται από ρωσικές επιχειρήσεις θα απαγορευτούν επίσης. Αυτό θα διασφαλίσει ότι η χωρητικότητα των τερματικών σταθμών μπορεί να ανακατευθυνθεί σε εναλλακτικούς προμηθευτές, ενισχύοντας τελικά την ανθεκτικότητα των ενεργειακών αγορών.

Οι εταιρείες που κατέχουν συμβάσεις προμήθειας φυσικού αερίου για ρωσικό φυσικό αέριο θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες στην Επιτροπή. Επιπλέον, οι εισαγωγείς ρωσικού φυσικού αερίου θα πρέπει να παρέχουν στις τελωνειακές αρχές όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που επιβεβαιώνουν την πορεία του εισαγόμενου φυσικού αερίου από την πραγματική του προέλευση μέχρι το σημείο εισαγωγής στην Ένωση.

Ο προτεινόμενος κανονισμός θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε. Η έγκρισή του στο Συμβούλιο θα απαιτήσει ειδική πλειοψηφία. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία που εξαρτώνται ακόμα ενεργειακά από τη Ρωσία, αναμένεται να τον καταψηφίσουν.