Κόσμος

Το μυστήριο του διαστρικού αντικειμένου 3I/ATLAS

Το έντονο ενδιαφέρον αστροφυσικών και άλλων επιστημόνων της NASA συνεχίζει να προκαλεί το διαστρικό αντικείμενο 3I/ATLAS που εντοπίστηκε τον περασμένο Ιούλιο, καθώς νέα δεδομένα αποκαλύπτουν εκπληκτικές χημικές συνθέσεις που αμφισβητούν τις προηγούμενες υποθέσεις για αυτόν τον κοσμικό επισκέπτη από πέραν του ηλιακού μας συστήματος.

Οι πρόσφατες παρατηρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb και την αποστολή SPHEREx της NASA έχουν δώσει λεπτομερή στοιχεία για τη σύστασή του, αποκαλύπτοντας π.χ. υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα και ίχνη παγοποιημένου νερού.

Σύμφωνα με τη NASA, αυτές οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι η κόμη και η σκόνη δημιουργούνται από φυσικές διεργασίες εκπομπής αερίων και όχι από τεχνητές πηγές.

Τα δεδομένα SPHEREx, που συλλέχθηκαν το διάστημα μεταξύ 7-15 Αυγούστου 2025, αποκάλυψαν ένα τεράστιο νέφος διοξειδίου του άνθρακα που εκτείνεται τουλάχιστον 348.000 χιλιόμετρα γύρω από το αντικείμενο, με τον κομήτη να χάνει περίπου 70 κιλά CO2 ανά δευτερόλεπτο ενώ δεν εμφανίζει σχεδόν καθόλου απώλεια νερού.

Αυτή η ασυνήθιστη χημική «υπογραφή» διαφέρει σημαντικά από εκείνες των τυπικών κομητών του ηλιακού μας συστήματος.

«Η απλούστερη ερμηνεία είναι ότι ο πυρήνας του 3I/ATLAS παράγει το μεγαλύτερο μέρος του φωτός», έγραψε ο αστροφυσικός του Harvard Avi Loeb σε ανάρτηση αναλύοντας τα δεδομένα. Το φάσμα του αντικειμένου ταιριάζει στενά με τα μοντέλα για εξελιγμένα αντικείμενα της Ζώνης Kuiper, υποδεικνύοντας ότι μπορεί να πρόκειται για έναν παλιό, ημι-θρυμματισμένο κομήτη που έχει περάσει δισεκατομμύρια χρόνια στον διαστρικό χώρο.

Κομήτης…ή εξωγήινο σκάφος;

Γεγονός είναι πάντως πως οι θεωρίες γύρω από την προέλευσή του ποικίλουν βάζοντας «στο τραπέζι» ακόμη και τα πιο ευφάνταστα σενάρια.

Ο καθηγητής του Χάρβαρντ Avi Loeb προκάλεσε διαμάχη προτείνοντας ότι ο 3I/ATLAS θα μπορούσε να είναι ενδεχομένως εξωγήινη τεχνολογία αντί για φυσικός κομήτης, αν και ο ίδιος χαρακτήρισε αυτήν την υπόθεση ως «κυρίως ένα παιδαγωγικό εγχείρημα». Σε ένα προδημοσιευμένο άρθρο που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο, ο Loeb και οι συνεργάτες του υποστήριξαν ότι η τροχιά και τα χαρακτηριστικά του αντικειμένου ίσως υποδηλώνουν τεχνολογική προέλευση, αναφέροντας τη θεωρία του «Σκοτεινού Δάσους» για ενδεχομένως εχθρικούς εξωγήινους πολιτισμούς.

«Πρέπει να έχουμε όλα τα ενδεχόμενα στο τραπέζι ότι είναι ένας βράχος, ένας κομήτης ή κάτι άλλο μέχρι να αποκτήσουμε τις αποδείξεις, τα δεδομένα που θα μας πουν τι είναι», είπε ο Loeb στο CBS Boston. Επεσήμανε ότι η ασυνήθιστη τροχιά του αντικειμένου το φέρνει εκπληκτικά κοντά στην Αφροδίτη, τον Άρη και τον Δία με πιθανότητα μικρότερη από 0,005%.

Ωστόσο ελάχιστοι επιστήμονες συμμερίζονται μία τέτοια θέση.

Οι πιο…προσγειωμένες εκτιμήσεις

Η Σαμάνθα Λόουλερ (Samantha Lawler) αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Ρετζίνας εκτιμά πως όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι πρόκειται για έναν συνηθισμένο κομήτη που εκσφενδονίστηκε από ένα άλλο ηλιακό σύστημα, «όπως ακριβώς αναρίθμητα δισεκατομμύρια κομήτες έχουν εκσφενδονιστεί από το δικό μας ηλιακό σύστημα».

Η αστρονόμος Σαμάνθα Λόουλερ

Από την άλλη μεριά, η NASA και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) ταξινομούν τον 3I/ATLAS ως έναν φυσικό διαστρικό κομήτη, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη που να στηρίζει εξωγήινη ή τεχνητή προέλευση.

Ενδεχομένως να αποκτήσουμε μία καλύτερη γνώση περί του διαστρικού αντικειμένου 3I/ATLAS όταν στις αρχές Οκτώβρη ως τέλη Νοέμβρη θα περάσει πολύ κοντά στον Ήλιο αυξάνοντας τις ευκαιρίες για παρατήρηση.

Σε κάθε περίπτωση, αρκετοί επιστήμονες επισημαίνουν πως το συγκεκριμένο διαστρικό αντικείμενο δεν αποτελεί απειλή για τη Γη, διατηρώντας μια ελάχιστη απόσταση 1,8 αστρονομικών μονάδων (περίπου 170 εκατομμύρια μίλια) από τον πλανήτη μας.

Μετά το περιήλιο, θα ξαναγίνει ορατό τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2025 πριν εγκαταλείψει οριστικά το ηλιακό σύστημα.

Related Articles

Back to top button