Κήρυξη πολέμου στην παγκόσμια οικονομία: Σαρωτικούς δασμούς ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ
Ανοιχτή σαρωτική επίθεση με δασμούς, σε βάρος ιδίως της Ε.Ε. και χωρών της Ασίας, ανακοίνωσε χθες Τετάρτη 2 Απριλίου ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου όπου και υπέγραψε τα σχετικά εκτελεστικά διατάγματα, σε μια κίνηση που αναμένεται να κλονίσει τις παγκόσμιες εμπορικές σχέσεις.
«Για δεκαετίες, η χώρα μας λεηλατήθηκε, καταληστεύτηκε και βιάστηκε από κοντινά και μακρινά έθνη, τόσο από φίλους όσο και από εχθρούς», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος μιλώντας σε ένα ακροατήριο που αποτελούνταν από εργαζόμενους στη μεταποίηση, μέλη του υπουργικού συμβουλίου και δημοσιογράφους, χαρακτηρίζοντας τις αυξήσεις των δασμών ως πλήγμα κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών.
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) April 2, 2025
«Η 2α Απριλίου 2025 θα μνημονεύεται για πάντα ως η ημέρα που αναγεννήθηκε η αμερικανική βιομηχανία, η ημέρα που ανακτήθηκε το πεπρωμένο της Αμερικής», πρόσθεσε και επικαλούμενος τον νόμο για τις Διεθνείς Οικονομικές Εξουσίες Έκτακτης Ανάγκης του 1977, ανακοίνωσε δασμούς 10% σε όλες τις χώρες, που η Ουάσιγκτον κρίνει ότι είναι ιδιαίτερα «εχθρικές», οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ την Παρασκευή, 5 Απριλίου.
Στη συνέχεια, ανακοίνωσε πως στις 9 Απριλίου θα τεθούν σε ισχύ και άλλοι, εξατομικευμένοι, δασμοί για τις χώρες που έχουν τα μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα με τις ΗΠΑ.
«Θα τους χρεώσουμε περίπου το μισό από αυτό που μας χρεώνουν – και μας έχουν χρεώσει. Επομένως, οι δασμοί δεν θα είναι πλήρως αμοιβαίοι», είπε ο Τραμπ, παρουσιάζοντας την απόφαση για δασμούς 20% στην Ε.Ε., 34% στην Κίνα επιπλέον του 20% που ήδη ισχύει, 46% στο Βιετνάμ και 36% στην Ταϊλάνδη.
Εμφανώς απόντες ήταν το Μεξικό και ο Καναδάς, οι δύο μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ και οι άμεσοι γείτονές τους. Αυτές οι χώρες, εξήγησε ο Λευκός Οίκος, θα παραμείνουν υπό τιμωρητικούς δασμούς, σχεδιασμένους να τις ευθυγραμμίσουν με τις πολιτικές του Τραμπ για την ασφάλεια των συνόρων. Όλα τα αγαθά που δεν καλύπτονται από τη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά θα αντιμετωπίζουν δασμούς 25%, με εξαίρεση τα ενεργειακά προϊόντα που αντιμετωπίζουν δασμούς 10%.
Οι δασμοί δεν αφορούν χώρες όπως η Ρωσία ή η Βόρεια Κορέα, οι οποίες, όπως εξήγησε Αμερικανός αξιωματούχος, δεν είναι σημαντικοί εμπορικοί εταίροι, ενώ από τη νέα λίστα απουσιάζουν το Μεξικό, και ο Καναδάς έχουν υπογράψει τριμερή συμφωνία για το εμπόριο με τις ΗΠΑ και συνεπώς υπόκεινται σε άλλο καθεστώς.
Η Ουάσιγκτον διεμήνυσε στα κράτη που πλήττονται πως καλά θα κάνουν να μην ανταποδώσουν. «Συγκρατηθείτε, απορροφήστε το χτύπημα, περιμένετε να δείτε πώς θα εξελιχτεί η κατάσταση. Διότι αν ανταποδώσετε, θα υπάρξει κλιμάκωση», απείλησε ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ.
Σαρωτικές αντιδράσεις
Μέσα σε λίγα λεπτά από την ανακοίνωση Τραμπ, η διεθνής αντίδραση άρχισε να ξεσπά, με τους παγκόσμιους ηγέτες να καταγγέλλουν τους σαρωτικούς δασμούς ως αδικαιολόγητους.
Η Κίνα «αντιτίθεται σθεναρά» στους δασμούς αυτούς, σκοπεύει να τους ανταποδώσει και παροτρύνει την Ουάσιγκτον να τους «ακυρώσει» για να μην τεθεί «σε κίνδυνο» η «παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη», ήταν η αντίδραση του υπουργείου Εμπορίου στο Πεκίνο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σε διάγγελμά της νωρίς το πρωί, προειδοποίησε ότι οι δασμοί αυτοί θα αποτελέσουν «μείζον πλήγμα» για την παγκόσμια οικονομία, για «όλες» τις εταιρίες και τους απλούς πολίτες, προεξοφλώντας ιδίως αύξηση του πληθωρισμού. Ανήγγειλε αντίμετρα, αλλά τάχθηκε ταυτόχρονα υπέρ του διαλόγου.
The universal tariffs announced by the US are a major blow to businesses and consumers worldwide.
Europe is prepared to respond.
We’ll always protect our interests and values.
We’re also ready to engage.And to go from confrontation to negotiation ↓ https://t.co/WbXqsN4ZX7
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) April 3, 2025
Η κυβέρνηση της Βρετανίας, που διαπραγματεύεται συμφωνία για το εμπόριο με τις ΗΠΑ, μένει -συγκριτικά- αλώβητη από τα μέτρα, θα επιβαρυνθεί με τους ελάχιστους επιπρόσθετους δασμούς 10%. «Η προσέγγισή μας συνίσταται στο να παραμείνουμε ήρεμοι και να δεσμευτούμε να κλείσουμε συμφωνία η οποία, το ελπίζουμε, θα μετριάσει τον αντίκτυπο αυτού που ανακοινώθηκε», σχολίασε ο βρετανός υπουργός Εμπορίου Τζόναθαν Ρέινολντς.
Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, που έχει το υψηλότερο εμπορικό πλεόνασμα από κάθε άλλη χώρα μέλος της Ε.Ε. έναντι των ΗΠΑ, καθώς είναι η έδρα πολλών αμερικανικών ομίλων στην Ευρώπη, κάλεσε η αντίδραση των Βρυξελλών να είναι «αναλογική».
The decision by the US tonight to impose 20% tariffs on imports from across the European Union is deeply regrettable.
I strongly believe that tariffs benefit no one.
My priority, and that of the government, is to protect Irish jobs and the Irish economy. pic.twitter.com/L2dc6jnzOO
— Micheál Martin (@MichealMartinTD) April 2, 2025
Η Ιαπωνία, διά στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου, έκανε λόγο για παράβαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου όπως και της διμερούς συμφωνίας ΗΠΑ-Ιαπωνίας. Νωρίτερα, ο Ιάπωνας υπουργός Εμπορίου Γιότζι Μούτο ανέφερε ότι Τόκιο πληροφόρησε την Ουάσιγκτον πως βρίσκει τους δασμούς αυτούς «εξαιρετικά λυπηρούς».
«Η μονομερής δράση στην οποία προχώρησε σήμερα η κυβέρνηση Τραμπ εναντίον κάθε έθνους στον κόσμο δεν αποτελεί έκπληξη», δήλωσε ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανίζι σε συνέντευξη Τύπου. «Αλλά επιτρέψτε μου να είμαι σαφής: είναι εντελώς αδικαιολόγητη», πρόσθεσε. Η Αυστραλία αντιμετωπίζει δασμούς 10 τοις εκατό από την κυβέρνηση Τραμπ. Όπως πολλοί ηγέτες, ο Albanese δεσμεύτηκε να προστατεύσει τους εργαζόμενους της χώρας του από τις επιπτώσεις αυτών των φόρων. «Οι δασμοί δεν έχουν καμία λογική βάση και αντιβαίνουν την ουσία της εταιρικής σχέσης των δύο χωρών μας. Αυτό δεν είναι πράξη ενός φίλου», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι θα προστατεύσει τους εργαζόμενους της χώρας του από τις επιπτώσεις της απόφασης Τραμπ.
Our Government will always stand up for Australia.
These are uncertain times – but all Australians can be certain of this: we will always stand up for Australian jobs, Australian industry, Australian consumers and Australian values.
These tariffs are not unexpected, but they… pic.twitter.com/bXaFTcvnN8
— Anthony Albanese (@AlboMP) April 2, 2025
Ακόμη και ο Καναδάς, ο οποίος εξαιρέθηκε από τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς, δήλωσε εξοργισμένος. «Η κυβέρνησή μου θα καταπολεμήσει τους δασμούς των ΗΠΑ, θα προστατεύσει τους Καναδούς εργαζόμενους και τις βιομηχανίες και θα οικοδομήσει την ισχυρότερη οικονομία στην G7» έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ.
During this crisis, we must act with purpose and force. My government will fight U.S. tariffs, protect Canadian workers and industries, and build the strongest economy in the G7.
— Mark Carney (@MarkJCarney) April 2, 2025
Ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιου Λούλα έκανε σαφές πως εξετάζει όλα τα πιθανά μέτρα αντίδρασης «συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, για την υπεράσπιση των νόμιμων εθνικών συμφερόντων της χώρας», αναφέρει ανακοίνωση της κυβέρνησης, η οποία τονίζει πως οι Αμερικανοί ισχυρισμοί για το ότι οι δασμοί αυτοί είναι ανταποδοτικοί δεν «αντανακλούν την πραγματικότητα».
