«Καμπανάκι» για το ιδιωτικό χρέος τα στοιχεία ρυθμίσεων του εξωδικαστικού
Παρά το γεγονός πως τον Νοέμβριο οι ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού έπιασαν νέο ιστορικό ρεκόρ, τα στοιχεία της τελευταίας έκθεσης δείχνουν ότι το ιδιωτικό χρέος παραμένει ένα ισχυρό «αγκάθι» για την οικονομία και τους πολίτες.
Το συνολικό ύψος των οφειλών που έχει ενταχθεί σε ρυθμίσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού φτάνει τα 55,22 δισ. ευρώ. Από αυτά, 32,83 δισ. ευρώ ή 59,5% αφορούν φυσικά πρόσωπα – επιτηδευματίες, 12,05 δισ. ευρώ (21,8%) νομικά πρόσωπα και μόλις 10,34 δισ. ευρώ (18,7%) φυσικά πρόσωπα που δεν ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Στην πράξη, σχεδόν τα 2/3 του ιδιωτικού χρέους που επιχειρείται να ρυθμιστεί μέσω εξωδικαστικού συνδέονται άμεσα με επιχειρήσεις και επαγγελματίες, δηλαδή με την παραγωγική βάση της οικονομίας.
Η εικόνα γίνεται πιο ανησυχητική όταν δει κανείς σε ποια κατάσταση βρίσκονται αυτές οι οφειλές. Μόνο το 8,4% του ποσού που έχει μπει στον εξωδικαστικό εμφανίζεται στα συστήματα των πιστωτών ως ενήμερο, δηλαδή ως οφειλές που αυτή τη στιγμή εξυπηρετούνται κανονικά. Σε αυτό το μικρό ποσοστό περιλαμβάνονται τόσο δάνεια που δεν έχουν «κοκκινίσει» ποτέ και μπαίνουν προληπτικά για ρύθμιση, όσο και οφειλές που ήταν κάποτε ληξιπρόθεσμες, ρυθμίστηκαν και σήμερα οι δόσεις τους πληρώνονται.
Όλο το υπόλοιπο 91,6% αφορά χρέη σε καθυστέρηση ή ήδη καταγγελμένα. Παράλληλα, οι οφειλές άνω του 1 εκατ. ευρώ φτάνουν τα 31,2 δισ. ευρώ και αντιστοιχούν στο 56,5% του συνόλου, κάτι που δείχνει ότι μεγάλο μέρος του ιδιωτικού χρέους είναι αρκετά «βαρύ» και δύσκολα θα επανέλθει σε κανονική τροχιά εξυπηρέτησης μόνο με μια απλή ρύθμιση.
Στις αποφάσεις των πιστωτών, η αδυναμία εξυπηρέτησης είναι ο βασικός λόγος που «φρενάρει» τις ρυθμίσεις. Οι οφειλές που απορρίπτονται από τράπεζες και servicers με αιτιολογία ότι ο οφειλέτης δεν έχει επαρκή οικονομική δυνατότητα φτάνουν τα 4,49 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 31,38% του συνολικού ύψους οφειλών που απορρίπτονται. Με απλά λόγια, περίπου ένα στα τρία ευρώ που φτάνει στο στάδιο της αξιολόγησης «κόβεται» επειδή, ακόμη και με κούρεμα και μεγάλη περίοδο αποπληρωμής, δεν επαρκούν για να οδηγήσουν σε μια βιώσιμη ρύθμιση.
Πίσω από αυτό το ποσοστό, οι πιο αναλυτικοί λόγοι έχουν την σημασία τους. Πέρα από το 31,38% που συνδέεται άμεσα με χαμηλό εισόδημα ή περιορισμένη περιουσία, οφειλές 1,87 δισ. ευρώ (13,06%) μπαίνουν στην γενική κατηγορία «άλλο», 1,21 δισ. ευρώ (8,49%) απορρίπτονται επειδή κρίθηκε ότι ο εξωδικαστικός δεν είναι κατάλληλο εργαλείο για τη συγκεκριμένη περίπτωση, ενώ 1,07 δισ. ευρώ (7,5%) σχετίζονται με κακό ιστορικό πληρωμών και αντισυμβατική συμπεριφορά στο παρελθόν. Προστίθενται περίπου 0,76 δισ. ευρώ (5,29%) από οφειλές όπου έχουν «σπάσει» προηγούμενες ρυθμίσεις και περίπου 0,74 δισ. ευρώ από περιπτώσεις στις οποίες δεν συμμετέχουν όλοι οι ενεχόμενοι (συνοφειλέτες, εγγυητές). Η εικόνα που προκύπτει είναι ένα σύνολο οφειλών με πολλαπλά «σημάδια» από παλιές αθετήσεις και περιορισμένα περιθώρια για νέες, σταθερές ρυθμίσεις.
Αυξάνονται και τα ληξιπρόθεσμα φορολογικά χρέη
Παράλληλα με τα στοιχεία του εξωδικαστικού, η εικόνα από τα φορολογικά χρέη δείχνει ότι το ιδιωτικό χρέος συνολικά συνεχίζει να διευρύνεται. Το νέο ληξιπρόθεσμο χρέος από φόρους που δημιουργήθηκε στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2025 φτάνει τα 7,258 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 24,37% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο προς την εφορία, μετά την αφαίρεση των ανεπίδεκτων είσπραξης, ανέρχεται στα 85,18 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλέτες παραμένουν κοντά στα 3,9 εκατομμύρια. Δηλαδή, την ώρα που ένα μέρος του ιδιωτικού χρέους επιχειρείται να τακτοποιηθεί μέσω ρυθμίσεων, νέο χρέος προς την εφορία συνεχίζει να δημιουργείται με αυξανόμενο ρυθμό.
Σε αυτό το περιβάλλον, το ιστορικό ρεκόρ ρυθμίσεων του εξωδικαστικού τον Νοέμβριο δείχνει σίγουρα μια αυξημένη κινητικότητα στη διαχείριση των ιδιωτικών οφειλών, ωστόσο το απόθεμα χρέους παραμένει πολύ υψηλό, η μεγάλη πλειονότητα των οφειλών που μπαίνουν στον μηχανισμό είναι ήδη σε προχωρημένη καθυστέρηση ή καταγγελία, σημαντικά ποσά απορρίπτονται από τους πιστωτές λόγω πραγματικής αδυναμίας εξυπηρέτησης και πολλοί οφειλέτες δεν προχωρούν τελικά σε συμφωνία. Σε συνδυασμό με την αύξηση των νέων ληξιπρόθεσμων προς την εφορία, τα στοιχεία λειτουργούν ως καθαρό «καμπανάκι» για την πορεία του ιδιωτικού χρέους.
To άρθρο «Καμπανάκι» για το ιδιωτικό χρέος τα στοιχεία ρυθμίσεων του εξωδικαστικού δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
