Κηδεία Πάπα Φραγκίσκου: Όλο το τελετουργικό – Η ταφή, οι ηγέτες, το αυστηρό dress code και τα βήματα προς το Κονκλάβιο

Ο Πάπας Φραγκίσκος, ο Πάπας των Φτωχών, των μεταναστών και των αδυνάμων, ο οποίος απεβίωσε τη Δευτέρα το πρωί σε ηλικία 88 ετών, θα ταφεί σε λίγες ώρες σήμερα Σάββατο 26 Απριλίου 2025 στη Ρώμη, σε μια κηδεία που αναμένεται να συγκεντρώσει πλήθος πιστών και υψηλούς αξιωματούχους από όλο τον κόσμο. Η τελετή αυτή θα είναι μια συγκινητική στιγμή για εκατομμύρια ανθρώπους, που θέλουν να αποχαιρετήσουν τον Πάπα, ο οποίος υπηρέτησε την Καθολική Εκκλησία για πάνω από μια δεκαετία.

Ο πρώτος Ιησουίτης και λατινοαμερικανός ποντίφικας, ο Πάπας Φραγκίσκος, που γεννήθηκε πριν από 88 χρόνια ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο στην Αργεντινή, απεβίωσε τη Δευτέρα του Πάσχα στο Βατικανό. Μάχιμος μέχρι το τέλος, εμφανίστηκε στο αναπηρικό του καροτσάκι για να ευλογήσει τους πιστούς στην πλατεία του Αγίου Πέτρου την Κυριακή του Πάσχα.

Η κηδεία του αναμένεται να προσελκύσει αξιωματούχους από όλο τον κόσμο, καθώς και δεκάδες χιλιάδες πιστούς. Την ίδια στιγμή το πού θα καθίσουν οι ξένοι ηγέτες γίνεται αντικείμενο διπλωματικών χειρισμών ώστε να μην υπάρξουν παρατράγουδα και διπλωματικές κρίσεις.

Οι ηγέτες των κρατών θα καθίσουν με αλφαβητική σειρά, βάσει της ονομασίας των χωρών τους στα γαλλικά – καθώς πρόκειται για τη γλώσσα που χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά στη διπλωματία όταν θεσπίστηκαν αυτά τα πρωτόκολλα – και θα ακολουθήσουν ένα αυστηρό dress code: Οι άνδρες σκούρο κοστούμι με μαύρη γραβάτα και κουμπί του ίδιου χρώματος στο αριστερό πέτο και οι γυναίκες μαύρο φόρεμα, μαύρα γάντια και μαύρο πέπλο. Από κοσμήματα επιτρέπεται μόνο μια σειρά μαργαριταριών.

Το Βατικανό έχει τονίσει ότι η εκδήλωση θα είναι μια σοβαρή και σεμνή περίσταση, με αυστηρά μέτρα ασφαλείας για να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η αξιοπρέπεια της διαδικασίας. Αναμένονται προσκυνητές και πολίτες της Ρώμης, καθώς και επισκέπτες από όλο τον κόσμο, να συγκεντρωθούν κατά μήκος της διαδρομής, σηματοδοτώντας τον τελευταίο φόρο τιμής στον αγαπητό Πάπα.

Εν τω μεταξύ, η εκκλησία ετοιμάζεται για τις επόμενες κρίσιμες κινήσεις της, καθώς αμέσως μετά ξεκινά η διαδικασία επιλογής του διαδόχου του, σε ένα κονκλάβιο που θα αποφασίσει για το μέλλον της Καθολικής Εκκλησίας μετά τις 5 Μαΐου.

Πότε και πού θα πραγματοποιηθεί η κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου

Η κηδεία του πάπα Φραγκίσκου θα πραγματοποιηθεί στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, στις 10:00 τοπική ώρα (11:00 ώρα Ελλάδας), έξι μέρες μετά τον θάνατό του και μετά από τρεις ημέρες λαϊκού προσκυνήματος, όπου σχεδόν 130.000 πιστοί συνέρρεαν στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

Στην τελετή, της οποίας θα ηγηθεί ο καρδινάλιος Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε – που σύντομα θα είναι υπεύθυνος για την εκλογή του νέου Πάπα – θα δώσουν το «παρών» αξιωματούχοι τουλάχιστον 130 ξένων αντιπροσωπειών, καθώς και χιλιάδες πιστοί που επιθυμούν να αποτίσουν φόρο τιμής.

Περίπου 50.000 άνθρωποι παρακολούθησαν την κηδεία του προκατόχου του, πάπα Βενεδίκτου ΙΣΤ’, που επίσης πραγματοποιήθηκε στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου τον Ιανουάριο του 2023.

Μετά τον θάνατό του, το Βατικανό σχεδίασε προσεκτικά την πορεία, η οποία θα ξεκινήσει από την Βασιλική του Αγίου Πέτρου και θα περάσει από μερικά από τα πιο εμβληματικά σημεία της Αιώνιας Πόλης, επιτρέποντας στους πιστούς να αποτίσουν τον τελευταίο φόρο τιμής τους στον Ποντίφικα.

Το Βατικανό ανακοίνωσε ότι η τελετή της κηδείας του Αγίου Πατέρα θα πραγματοποιηθεί κυρίως στον εξωτερικό χώρο της Πλατείας του Αγίου Πέτρου, συνεχίζοντας την παράδοση των προηγούμενων παπικών κηδειών, οι οποίες έχουν προσελκύσει χιλιάδες προσκυνητές στην πλατεία μπροστά από την Βασιλική.

Ξένοι ηγέτες και βασιλείς στην κηδεία

Στην κηδεία του πάπα Φραγκίσκου, αναμένονται πλήθος ηγετών και βασιλικών προσώπων. Μεταξύ αυτών, ο Ντόναλντ Τραμπ – ο πρόεδρος των ΗΠΑ, του η πολιτική για το μεταναστευτικό και τις μαζικές απελάσεις είχε επικριθεί από τον αείμνηστο Πάπα – θα είναι στη Ρώμη για την κηδεία, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, Μελάνια.

Αναμένονται ακόμα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρόεδρος και η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Σέρτζιο Ματαρέλα και Τζόρτζια Μελόνι, αντίστοιχα, ο Βασιλιάς Φελίπε και η Βασίλισσα Λετίθια της Ισπανίας, ο Μάικλ Ντι Χίγκινς και ο Μάικλ Μάρτιν, ο Πρόεδρος και ο Πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, αντίστοιχα, καθώς και από το Ηνωμένο Βασίλειο ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, και ο πρίγκιπας Γουίλιαμ (εκ μέρους του βασιλιά Καρόλου). Παρών θα είναι και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο πρόεδρος της Πολωνίας, Αντζέι Ντούντα, θα παραστεί, καθώς και ο Πρόεδρος της Πορτογαλίας, Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα, και ο Πρωθυπουργός της, Λουίς Μοντενέγκρο.

Από τη Λατινική Αμερική, αναμένεται η παρουσία του Προέδρου της Βραζιλίας, Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, και του Χαβιέρ Μιλέι, Προέδρου της πατρίδας του Πάπα, της Αργεντινής, ο οποίος είχε προηγουμένως αποκαλέσει τον αείμνηστο Ποντίφικα «άθλιο αριστερό».

Η πρόεδρος του Μεξικού, Κλάουντια Σέινμπαουμ, δεν θα παραστεί, αλλά θα εκπροσωπηθεί από την Υπουργό Εσωτερικών της χώρας, Ρόσα Ισέλα Ροντρίγκεζ.

Ο πρόεδρος των Φιλιππίνων, Φερντινάντο Μάρκος Τζούνιορ, από τη χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό Καθολικών στον κόσμο, θα είναι επίσης στη Ρώμη.

Οι μεγάλοι απόντες θα είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, για τους δύο ηγέτες έχει εκδοθεί διεθνές ένταλμα σύλληψης για εγκλήματα πολέμου.

Η Ρωσία θα εκπροσωπηθεί από την Υπουργό Πολιτισμού, Όλγα Λιουμπίμοβα. Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν έχει ταξιδέψει σε χώρα της Δύσης από την ημέρα της εισβολής στην Ουκρανία πριν από τρία χρόνια και αντιμετωπίζει διεθνές ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Ανάμεσα στους ηγέτες των κομμάτων της αντιπολίτευσης που θα παραστούν είναι ο Άλμπερτο Νούνιεθ Φειχό του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος της Ισπανίας και ο Ζορντάν Μπαρντελά, πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος Εθνικός Συναγερμός στη Γαλλία. Παρά την πολιτική του κατά της μετανάστευσης, ο Μπαρντελά εξήρε τη «σταθερή προσοχή του Πάπα στους ξεχασμένους και στην αξιοπρέπεια των πιο ευάλωτων».

Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας

Ξεχωριστή «άσκηση» για τις ιταλικές αρχές αποτελεί το θέμα της ασφάλεια με φράγματα εντός και εκτός της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου για τον έλεγχο του πλήθους ενώ έχουν ενισχυθεί οι έλεγχοι. Επίσης μοιράζουν μπουκάλια νερό στον κόσμο που περιμένει υπομονετικά στις ατελείωτες ουρές λόγω και της μεγάλης ζέστης. 

Σε όλη τη Ρώμη και στον εναέριο χώρο της πρωτεύουσας έχουν αναπτυχθεί προηγμένα συστήματα άμυνας και ασφάλειας, όπως συσκευές κατά των drones, ζώνη απαγόρευσης πτήσεων που περιπολείται από μαχητικά αεροσκάφη και εξελιγμένες τεχνολογίες παρεμβολής.

Παράλληλα μονάδες της αντιτρομοκρατικής επιχειρούν στο έδαφος με 2.000 αστυνομικούς να περιπολούν την Βασιλική του Αγίου Πέτρου και την γύρω περιοχή μέχρι την ολοκλήρωση του κονκλάβιου, με 400 αστυνομικούς της τροχαίας να έχουν αναλάβει τη διαχείριση της κυκλοφορίας των αυτοκινητοπομπών.

Οι παραδόσεις που σπάνε

Ο Πάπας Φραγκίσκος επέλεξε να σπάσει τις παραδόσεις που περιβάλλουν τις παπικές κηδείες τον Απρίλιο του περασμένου έτους, όταν ενέκρινε ένα σύνολο απλοποιημένων κανόνων που επιτρέπουν στον Πάπα να «εκτίθεται και να ταφεί σαν κάθε γιο ή κόρη της εκκλησίας». Στη διαθήκη του, ο Πάπας καθόρισε τις απλές επιθυμίες του: «Ο τάφος πρέπει να είναι στο έδαφος, απλός, χωρίς ιδιαίτερη διακόσμηση, φέροντας μόνο την επιγραφή: Franciscus», το παπικό του όνομα δηλαδή Φραγκίσκος.

Οι παπικές κηδείες παραδοσιακά περιλάμβαναν τρία φέρετρα, με το σώμα του Πάπα να τοποθετείται σε φέρετρο από ξύλο κυπαρισσιού, το οποίο τοποθετείται στη συνέχεια σε φέρετρο από μόλυβδο, το οποίο με τη σειρά του τοποθετείται σε φέρετρο από δρυ.

Ωστόσο, ο Πάπας Φραγκίσκος καθόρισε ότι ήθελε το σώμα του να τοποθετηθεί σε ένα μόνο, απλό φέρετρο από ξύλο, με επένδυση από ψευδάργυρο. Στο φέρετρο τοποθετείται ένας σάκος με νομίσματα που κόπηκαν κατά τη διάρκεια θητείας του στην κεφαλή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, καθώς και μια μονοσέλιδη αναφορά της παποσύνης του.

Αυτός ο απολογισμός διαβάζεται δυνατά από τον υπεύθυνο των τελετών, εν προκειμένω από τον Κέβιν Φάρελ.

Πού θα ταφεί ο Πάπας Φραγκίσκος

Μόλις ολοκληρωθεί η εξόδιος ακολουθία, το φέρετρο του Φραγκίσκου θα μεταφερθεί, με πομπή, στη Σάντα Μαρία Ματζιόρε, μια επιλογή που διαφέρει από την παράδοση των προκατόχων του, οι οποίοι είχαν ταφεί στις κρύπτες κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

«Θέλω να ταφώ στη Σάντα Μαρία Ματζιόρε γιατί είναι η μεγάλη μου λατρεία» δήλωσε σε συνέντευξή του στη μεξικανική τηλεόραση πριν από δύο χρόνια.

Η επιλογή του Φραγκίσκου για τον τόπο ταφής του σηματοδοτεί μια ακόμη στροφή από την παράδοση.

Οι περισσότεροι Πάπες επέλεξαν να ταφούν στις σπηλιές κάτω από την Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Ωστόσο, ο Φραγκίσκος επέλεξε τη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζιόρε στην περιοχή Εσκουλίνιο της Ρώμης, η οποία βρίσκεται εκτός του Βατικανού.

Το ιερό, το οποίο φιλοξενεί μια διάσημη εικόνα της Παναγίας και ένα ιερό λείψανο από τη φάτνη στην οποία τοποθετήθηκε το μωρό Ιησούς, ήταν το αγαπημένο σημείο του Φραγκίσκου, και συχνά προσευχόταν εκεί πριν και μετά τα ταξίδια του στο εξωτερικό.

Στην είσοδο της Βασιλικής της Σάντα Μαρία Ματζιόρε, πριν από την ταφή, θα παρευρεθεί και μια ομάδα «φτωχών και απόρων» της Ρώμης για να τιμήσει τον πάπα Φραγκίσκο.

Το Βατικανό ανακοίνωσε ότι οι πιστοί θα μπορούν να επισκεφτούν τον τάφο του Φραγκίσκου στη βασιλική από το πρωί της Κυριακής.

Τι ακολουθεί

Η κηδεία θα σηματοδοτήσει την αρχή των Novemdiales – των εννέα ημερών πένθους και των λειτουργιών για την ανάπαυση της ψυχής του Πάπα Φραγκίσκου. Στη συνέχεια όλα τα βλέμματα θα στραφούν στη διαδικασία επιλογής του διαδόχου του.

Το κονκλάβιο που θα συγκληθεί για την εκλογή νέου Πάπα συνήθως ξεκινά μεταξύ 15 και 20 ημερών μετά τον θάνατο του προηγούμενου Ποντίφικα, δηλαδή μετά τις 5 Μαΐου.

Μόλις οι 135 Καρδινάλιοι, όλοι κάτω των 80 ετών, συγκεντρωθούν στην Καπέλα Σιξτίνα, θα δώσουν όρκο απόλυτης μυστικότητας και θα αρχίσουν τις διαβουλεύσεις τους.

Από την έναρξη του Κονκλαβίου, διεξάγονται τέσσερις ψηφοφορίες ανά ημέρα. Ο κύκλος αυτός συνεχίζεται μέχρι κάποιος Καρδινάλιος συγκεντρώσει την πλειοψηφία των ψήφων, δηλαδή τα 2/3.

Έπειτα από τρεις ημέρες ψηφοφορίας, και εφόσον δεν έχει αναδειχθεί νέος Πάπας, γίνεται μια παύση για προσευχή. Εάν μετά από επτά ψηφοφορίες δεν υπάρχει ακόμη αποτέλεσμα, πραγματοποιείται νέα παύση.

Έπειτα από κάθε γύρο μυστικής ψηφοφορίας, τα ψηφοδέλτια καίγονται και προστίθενται χημικά για να χρωματιστεί ο καπνός μαύρος ή λευκός.

Ο μαύρος καπνός που βγαίνει από την καμινάδα ενημερώνει τους συγκεντρωμένους έξω ότι η ψηφοφορία δεν ανέδειξε νέο Πάπα. Ο λευκός καπνός σημαίνει ότι τα 1,4 δισεκατομμύρια Καθολικοί στον κόσμο έχουν νέο Πάπα.

Ποιοι είναι οι επικρατέστεροι διάδοχοι για τον επόμενο Πάπα

Η πρόβλεψη για τον επόμενο Πάπα δεν είναι απλή υπόθεση. Ο Φραγκίσκος ήταν μια επιλογή – έκπληξη.

Ένα γεγονός που ο Αργεντινός αναγνώρισε αμέσως όταν αστειεύτηκε ότι οι συνάδελφοί του καρδινάλιοι έπρεπε να «πάνε στο τέλος του κόσμου» για να βρουν νέο επίσκοπο της Ρώμης.

Αλλά ανάμεσα στα ονόματα που αναφέρονται συχνά ως φαβορί και πιθανοί διάδοχοι είναι ο Ματέο Ζούπι (Matteo Zuppi), ένας προοδευτικός Ιταλός καρδινάλιος, που επελέγη από τον Πάπα Φραγκίσκο ως απεσταλμένος ειρήνης για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Πιέτρο Παρολίν (Pietro Parolin), που υπηρετεί ως γραμματέας του Βατικανού και στενός συνεργάτης του Πάπα Φραγκίσκου, αποτελεί τον «υποψήφιο της συνέχειας» και ο Λουίς Αντόνιο Τάγκλε (Luis Antonio Tagle), από τις Φιλιππίνες που η εκλογή του θα σήμαινε την άνοδο του πρώτου Ασιάτη Πάπα.

Άλλα ονόματα που έχουν επίσης ακουστεί είναι τα εξής: Καρδινάλιος Πέτερ Έρντο, Καρδινάλιος Ράινχαρντ Μαρξ, Καρδινάλιος Μαρκ Ουελέ, Καρδινάλιος Ρόμπερτ Πρέβοστ, Καρδινάλιος Ρόμπερτ Σάρα, Καρδινάλιος Κρίστοφ Σένμπορν.

To άρθρο Κηδεία Πάπα Φραγκίσκου: Όλο το τελετουργικό – Η ταφή, οι ηγέτες, το αυστηρό dress code και τα βήματα προς το Κονκλάβιο δημοσιεύτηκε στο NewsIT .