Κολομβία: Ξανά η καρκινογόνα γλυφοσάτη στον πόλεμο κατά των καλλιεργητών κόκας
Έκπληξη προκαλεί η ανακοίνωση πως, παρά τις προηγούμενες δηλώσεις του προέδρου Γκουστάβο Πέτρο, η Κολομβία σκοπεύει να επιστρέψει στη χρήση του ζιζανιοκτόνου γλυφοσάτη, το οποίο έχει χαρακτηριστεί «πιθανώς καρκινογόνο» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για την εξάλειψη των παράνομων καλλιεργειών κόκας.
Παρά την εναντίωση, έως τώρα, του προέδρου της χώρας, ο υπουργός Άμυνας Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε, χθες Τετάρτη, την επανέναρξη της χρήσης της γλυφασάτης, με το χέρι και όχι μέσω αεροψεκασμών – μια πρακτική που απαγορεύτηκε από τα κολομβιανά δικαστήρια το 2015 λόγω των επιβλαβών επιπτώσεών στο περιβάλλον και στην υγεία.
Όπως έγινε γνωστό, τους τελευταίους τρεις μήνες, η κυβέρνηση προετοιμάζει τα logistics για να επισημοποιήσει το πρόγραμμα, το οποίο αναβιώνει τη χρήση μιας χημικής ουσίας γνωστής για τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της, την οποία είχε περιορίσει ο Γκουστάβο Πέτρο, ως μέτρο για την προστασία και την αποποινικοποίηση των αγροτικών κοινοτήτων, μια κίνηση που επικρίθηκε έντονα από τους αντιπάλους του και ορισμένους ειδικούς που υποστήριξαν ότι η απόφαση θα ενισχύσει τις παράνομες οικονομίες, ωφελώντας έτσι τους εμπόρους ναρκωτικών και τις παράνομες ένοπλες ομάδες.
Από τότε που ανέλαβε ο Γκουστάβο Πέτρο την προεδρία τον Αύγουστο του 2022, η κολομβιανή κυβέρνηση έχει επικεντρώσει τη στρατηγική της για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών στη στόχευση διακινητών και όχι αγροτών που καλλιεργούν φύλλα κόκας. Ως μέρος αυτής της προσέγγισης, δόθηκε προτεραιότητα στα προγράμματα υποκατάστασης των καλλιεργειών και εγκαταλείφθηκε η αναγκαστική εκρίζωση της κόκας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης γλυφοσάτης.
Ο Πρόεδρος Πέτρο υπερασπίστηκε αυτή τη στρατηγική, παρά το γεγονός ότι αντιμετώπισε κριτική τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, μεταξύ άλλων από την κυβέρνηση Μπάιντεν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, τα αποτελέσματα δεν ήταν καθόλου ενθαρρυντικά. Όπως αναφέρουν κολομβιανά μέσα, η παραγωγή κοκαΐνης εκτιμάται πως έχει αυξηθεί και μαζί με αυτήν και η δύναμη των ένοπλων ομάδων και των εγκληματικών συμμοριών που δρουν σε διάφορες περιοχές της χώρας, καθώς η εκρίζωση των καλλιεργειών υποχωρεί. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Άμυνας της Κολομβίας, συνολικά 68.893 εκτάρια εξαλείφθηκαν το 2022, ενώ η εκρίζωση μειώθηκε σε 20.323 εκτάριατο 2023 και σε μόλις 9.403 το 2024.
Η αλλαγή στάσης του προέδρου Πέτρο συμπίπτει με τον διαφαινόμενο κίνδυνο να χάσει η Κολομβία την ευνοϊκή διεθνή θέση της βαθμολογία για τον αγώνα κατά της διακίνησης ναρκωτικών.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση για τις παράνομες καλλιέργειες από το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC), μεταξύ 2022 και 2023, η καλλιέργεια κόκας αυξήθηκε από 230.000 σε 253.000 εκτάρια και ως αποτέλεσμα, η πιθανή παραγωγή κοκαΐνης -ένα ναρκωτικό που παρασκευάζεται μέσω της χημικής επεξεργασίας φύλλων κόκας- αυξήθηκε από 1.738 τόνους ετησίως σε 2.664.
