Ο «Πόλεμος των 12 ημερών» Ισραήλ – Ιράν: Ένα γεωπολιτικό σόου Τραμπ σε απευθείας μετάδοση

Η πρόσφατη σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, διάρκειας μόλις 12 ημερών, προκάλεσε παγκόσμιο συναγερμό για απρόβλεπετες συνέπειες κι έφερε τον πλανήτη στο χείλος μιας περιφερειακής ανάφλεξης. Ωστόσο, η αιφνιδιαστική επίθεση και – περισσότερο – η εντυπωσιακά «στρογγυλή» λήξη της κρίσης – η λεγόμενη «εκεχειρία Τραμπ» – σε συνδυασμό με τον τρόπο που πολιτικά κεφαλαιοποιήθηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ, γεννούν εύλογα ερωτήματα: επρόκειτο πράγματι για πραγματική σύρραξη ή μήπως για ένα καλά σκηνοθετημένο γεωπολιτικό θέατρο για να πάρει ο Τραμπ τις δάφνες του νικητή;

Αφού οι ΗΠΑ βομβάρδισαν τις τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν χαρακτηρίζοντας μάλιστα τα πλήγματα «θεαματικά» ο Τραμπ ανακήρυξε πλήρη και ολική εκεχειρία. «Συγχαρητήρια κόσμε, ήρθε η ώρα της ειρήνης!», έγραψε ο Τραμπ στο Truth Social, δηλώνοντας ότι ο «Πόλεμος των 12 ημερών» έληξε με απόλυτη επιτυχία. Και πρόσθεσε με χαρακτηριστική βεβαιότητα ότι «η εκεχειρία θα κρατήσει για πάντα».

«Νομίζω πως η εκεχειρία είναι απεριόριστη. Θα διαρκέσει για πάντα», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στο NBC News το βράδυ της Δευτέρας, προβλέποντας ότι Ισραήλ και Ιράν «δεν πρόκειται ποτέ ξανά να ανταλλάξουν πυρά». Μήπως τελικά παρακολουθήσαμε ένα γεωπολιτικό σόου Τραμπ σε απευθείας μετάδοση;

Ωστόσο, σημειώνει σε ανάλυσή του το CNN, οι εκεχειρίες στη Μέση Ανατολή είναι συχνά εύθραυστες.

Παρ’ όλα αυτά, ο πρόεδρος είχε ήδη αρχίσει να προβάλλει τον εαυτό του ως ειρηνοποιό και δεινό διαπραγματευτή – μόλις 48 ώρες αφότου αμερικανικά βομβαρδιστικά stealth είχαν πλήξει στόχους στο Ιράν.

Εκεχειρία… δια χειρός Τραμπ

Ο Τραμπ, με την επιχείρηση «Midnight Hammer» και τον βομβαρδισμό των εγκαταστάσεων εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό και τη Νατάνζ, πέτυχε ένα εντυπωσιακό στρατιωτικό πλήγμα χωρίς ανθρώπινες απώλειες για τις ΗΠΑ, ενώ παράλληλα απέσπασε τη σιωπηρή συναίνεση του Ισραήλ και προώθησε, μέσω Κατάρ, μια άτυπη εκεχειρία με το Ιράν.

Έτσι έκλεισε τα στόματα σε όσους τον κατηγορούν ότι έσυρε στις ΗΠΑ σε έναν πόλεμο στον οποίο δεν είχε καμία δουλειά να εμπλακεί από τον Νετανιάχου.

Τι είχε όμως να κερδίσει ο Τραμπ;

Ο Ντόναλντ Τραμπ, με το γνώριμο στυλ των αιφνιδιαστικών ελιγμών, εμφανίζεται πλέον ως ο ηγέτης που όχι μόνο απέφυγε μια νέα «αιώνια σύγκρουση» στη Μέση Ανατολή, αλλά και επαναπροσδιόρισε την αμερικανική ισχύ με τους δικούς του όρους.

Επιπλέον, ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να κερδίζει – προς το παρόν τουλάχιστον – το εσωτερικό ακροατήριο. Οι Ρεπουμπλικανοί που πίεζαν για ισχυρή στάση απέναντι στο Ιράν – αλλά όχι για νέες πολεμικές περιπέτειες – βλέπουν έναν ηγέτη που χτύπησε και σταμάτησε.

Με απλά λόγια, η προβολή του Τραμπ ως ειρηνοποιού δεν βασίστηκε σε διπλωματικά γεγονότα, αλλά σε επικοινωνιακή εκμετάλλευση του χάους.

Η ταχύτητα της αποκλιμάκωσης, η σχεδόν συμβολική φύση των χτυπημάτων, η απουσία τεράστιων απωλειών και η πανηγυρική διακήρυξη νίκης από τον Τραμπ, συνθέτουν ένα σκηνικό που θυμίζει περισσότερο προσχεδιασμένο δράμα παρά αυθόρμητη σύγκρουση.

Τι ακολουθεί για το Ισραήλ και το Ιράν

Εμπιστεύεται ο Τραμπ τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ώστε να σταματήσει τις επιθέσεις στο Ιράν;

Κατάφεραν οι ΗΠΑ, όπως ισχυρίστηκε ο Τραμπ, να «εξαλείψουν» το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, της «υπαρξιακής απειλής» για το Ισραήλ;

Τι μέλλει γενέσθαι με το Ισραήλ και τον πόλεμο στη Γάζα, όπου το δράμα των αμάχων συνεχίζεται αμείωτο στη σκιά της τελευταίας σύγκρουσης; Θα απεμπλακεί το Ιράν από το θεοκρατικό καθεστώς και θα έρθει μια πολιτική άνοιξη για τη Μέση Ανατολή;

Ή μήπως όλα αυτά αποτελούν ένα κλασικό πυροτέχνημα του Τραμπ και η επόμενη, βαθύτερη κρίση βρίσκεται προ των πυλών; διερωτάται μεταξύ άλλων το CNN.

Πάντως, σύμφωνα με το αμερικανικό μέσο, ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται ότι βγήκε νικητής και φαιμενικά αλώβητος από τη χειρότερη κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.

Πήρε ένα μεγάλο ρίσκο, που πολλοί θεωρούσαν επικίνδυνο: ότι θα μπορούσε να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν χωρίς να βυθίσει τις ΗΠΑ σε έναν νέο «βάλτο» τύπου Ιράκ.

Μέχρι στιγμής, φαίνεται να δικαιώνεται. Αν και αρχικά φαινόταν να διστάζει μπροστά στην επιθετικότητα του Ισραήλ, η οποία φαινόταν να τον παγιδεύει, ο Τραμπ πήρε τον έλεγχο και βρήκε την ευκαιρία να επιφέρει σοβαρό πλήγμα στο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης με ελάχιστο κόστος για τις ΗΠΑ. Η στρατηγική του – που φαινόταν ριψοκίνδυνη – τελικά του βγήκε.

Στάθηκε τυχερός αλλά επέδειξε και αποφασιστικότητα. Και φυσικά, δεν έχασε την ευκαιρία να πανηγυρίσει για την τολμηρή αποστολή των βομβαρδιστικών B-2 από το Μιζούρι.

Αν η κρίση αποκλιμακωθεί, ο Τραμπ μπορεί να αποκομίσει πολιτικά οφέλη, τουλάχιστον εντός του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Επίσης, ίσως επουλώσει το ρήγμα με τη βάση του MAGA, που είχε αρχίσει να ανησυχεί πως παραβίασε την υπόσχεσή του να μην εμπλακεί σε νέους πολέμους.

Η κρίση αποκάλυψε και ποιοι αποτελούν τον στενό κύκλο εμπιστοσύνης του Τραμπ. Ανάμεσά τους ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, στρατηγός Νταν Κέιν, ο διευθυντής της CIA Τζον Ράτκλιφ και ο ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ. Αντίθετα, το μέλλον της Διευθύντριας Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Τάλσι Γκάμπαρντ και του υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ φαίνεται αβέβαιο.

Ο Τραμπ εμφανίζεται αποφασισμένος να ξαναδοκιμάσει μια διπλωματική λύση με το Ιράν. Ωστόσο, έδειξε επίσης πως είναι διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει συντριπτική στρατιωτική ισχύ – διαψεύδοντας την εικόνα της «διπλωματίας TACO» (Trump Always Chickens Out).

Θρίαμβος ή τραγική αφέλεια 

Παρά τα πανηγύρια, η διαχείριση του Τραμπ έφερε στο προσκήνιο και σοβαρά ερωτήματα. Ενεπλάκη σε στρατιωτική επιχείρηση χωρίς να ενημερώσει τον αμερικανικό λαό, και πολιτικοποίησε την αποστολή, αποκλείοντας τους Δημοκρατικούς από τη λήψη αποφάσεων. Αγνόησε το ρόλο του Κογκρέσου, επιβεβαιώνοντας την περιφρόνησή του για τους θεσμούς και για τον ρόλο του ως πρόεδρος όλων των Αμερικανών.

Ακόμη δεν έχει δημοσιοποιήσει τις μυστικές πληροφορίες που υποτίθεται ότι απέδειχναν πως το Ιράν ήταν «εβδομάδες μακριά» από την κατασκευή πυρηνικής βόμβας – ενώ οι ίδιες οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν είχαν εντοπίσει κάποια τέτοια απόφαση από την Τεχεράνη.

Ο Τραμπ αγνόησε επίσης τους συμμάχους των ΗΠΑ και χλεύασε τις ειρηνευτικές τους προσπάθειες – μια ακόμη ένδειξη πως οι Ηνωμένες Πολιτείες μπαίνουν σε μια νέα εποχή, αποδεσμευμένες από τις συμμαχίες τους και με μοναδικό γνώμονα το δικό τους συμφέρον, γράφει το CNN.

Την ίδια ώρα το κρίσιμο ερώτημα παραμένει αναπάντητο: Τι ισχύει με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν;

Ο Τραμπ, στο διάγγελμα που είχε πραγματοποιήσει αργά το βράδυ του Σαββάτου, είχε δηλώσει πως στόχος της επίθεσης ήταν «η καταστροφή κάθε ικανότητας πυρηνικού εμπλουτισμού του Ιράν».

Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν σοβαρές ζημιές στις ιρανικές εγκαταστάσεις που χτυπήθηκαν αλλά είναι πολύ νωρίς για πανηγυρισμούς από την πλευρά Τραμπ.

Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε στο CNN ότι το Ιράν είχε ήδη «προστατεύσει» 400 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60% – λίγο κάτω από το 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.

Την ίδια στιγμή, ο Τραμπ ελπίζει πως οι επιθέσεις θα φέρουν την Τεχεράνη πίσω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για μια νέα συμφωνία.

Όμως, πολλοί εκτιμούν πως το μήνυμα που πήρε η ιρανική ηγεσία είναι το αντίθετο: Να καταφύγει, δηλαδή, στον μόνο τρόπο επιβίωσης του καθεστώτος που δεν είναι άλλος από μία πυρηνική βόμβα ικανή να αποτρέψει όλες τις μελλοντικές απειλές.

«Από το πρίσμα μίας μη διάδοσης των πυρηνικών, η απόφαση Τραμπ ήταν μια απερίσκεπτη κλιμάκωση που πιθανότατα φέρνει το Ιράν πιο κοντά στην απόκτηση πυρηνικών όπλων», σχολιάζει η Κέλσι Ντάβενπορτ επικεφαλής της Nonproliferation Policy at the Arms Control Association..

Σύμφωνα με την ίδια, το Ιράν είχε τον χρόνο να μεταφέρει το ουράνιο σε κρυφή τοποθεσία – κάτι που θεωρείται πιθανό.

Ο ειδικός Τζόζεφ Σιρινσιόνε δήλωσε στο CNN ότι είναι αδύνατο να «βομβαρδιστεί» η γνώση ή το απόθεμα του Ιράν. Προειδοποίησε ότι με τα υλικά που διατηρεί, η Τεχεράνη μπορεί να φτιάξει την πρώτη βόμβα μέσα σε πέντε ημέρες και δέκα συνολικά μέσα σε τρεις εβδομάδες.

«Αυτό είναι που με ανησυχεί περισσότερο. Μήπως το Ιράν τρέχει να προλάβει να ολοκληρώσει την κατασκευή πριν εντοπιστεί το ουράνιο ή προλάβουν να το καταστρέψουν οι ΗΠΑ ή το Ισραήλ;»

Αν αυτά τα σενάρια επιβεβαιωθούν, τότε ο «θρίαμβος» του Τραμπ θα αποδειχθεί τραγική αφέλεια – και ενδεχομένως η αρχή για κάτι ακόμα πιο επικίνδυνα μεγαλύτερο.

To άρθρο Ο «Πόλεμος των 12 ημερών» Ισραήλ – Ιράν: Ένα γεωπολιτικό σόου Τραμπ σε απευθείας μετάδοση δημοσιεύτηκε στο NewsIT .