Ο «Χρυσός Θόλος» του Τραμπ: Ασπίδα 175 δισ. για ΗΠΑ και Καναδά με δορυφόρους – Η διαφορά από το Iron Dome, ο Μασκ και ο φόβος για ένοπλη κλιμάκωση εκτός Γης

Σε μια εντυπωσιακή ανακοίνωση από το Οβάλ Γραφείο, ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε το νέο αντιπυραυλικό σύστημα «Golden Dome» – μια διαστημική ασπίδα 175 δισ. δολαρίων που υπόσχεται να προστατεύσει ΗΠΑ και Καναδά από κάθε αεροπορική και διαστημική απειλή. Το σχέδιο, το οποίο χαρακτηρίστηκε από τον ίδιο ως «το Πρόγραμμα Μανχάταν της εποχής μας», περιλαμβάνει χιλιάδες δορυφόρους, τεχνητή νοημοσύνη και τη συνεργασία τεχνολογικών κολοσσών όπως η SpaceX.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την Τρίτη (20.05.2025) τη δημιουργία ενός νέου αντιπυραυλικού συστήματος ύψους με την ονομασία «Golden Dome» (Χρυσός Θόλος), αναθέτοντας την ηγεσία του φιλόδοξου σχεδίου στον στρατηγό Μάικλ Γκέτλαϊν της Διαστημικής Δύναμης των ΗΠΑ, με την ανακοίνωση να συνοδεύεται από αντιδράσεις.

Η ενδεχόμενη εμπλοκή της SpaceX στο φιλόδοξο σχέδιο έχει προκαλέσει ανησυχίες στους Δημοκρατικούς βουλευτές, που επισημαίνουν τον κίνδυνο σύγκρουσης συμφερόντων λόγω των στενών δεσμών του Έλον Μασκ με την κυβέρνηση Τραμπ. Παράλληλα, εκφράζονται φόβοι ότι το Διάστημα ενδέχεται να μετατραπεί σε νέο πεδίο ένοπλης αντιπαράθεσης.

Ο Τραμπ, από την πλευρά του, δήλωσε ότι πρόκειται για ένα εγχείρημα μεγέθους «Manhattan Project» το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα σε τρία χρόνια και να προστατεύει ολόκληρη την ηπειρωτική επικράτεια των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου και του Καναδά, από εναέριες απειλές.

Κατά τη διάρκεια της ανακοίνωσης από το Οβάλ Γραφείο, με φόντο μια αφίσα που απεικόνιζε τις ΗΠΑ χρυσές και εικόνες αναχαίτισης πυραύλων, ο Τραμπ δήλωσε:

«Σήμερα είναι μια σπουδαία μέρα για την Αμερική» και πρόσθεσε πως το σύστημα θα ενσωματωθεί στις υπάρχουσες αμυντικές δυνατότητες και θα είναι πλήρως επιχειρησιακό πριν από το τέλος της θητείας μου.

O Τραμπ τόνισε ότι με τον «Χρυσό Θόλο» η Αμερική θα μπορεί να προστατευτεί από πυραύλους που μπορεί να φτάσουν από την άλλη άκρη του πλανήτη «ακόμη και από το διάστημα». Μάλιστα είπε ότι ο δικός του θόλος θα είναι ακόμη καλύτερος από αυτόν του Ισραήλ.

Διαστημικό δίκτυο πυραυλικής προστασίας – Η διαφορά από Iron Dome

Το φιλόδοξο αυτό σύστημα σχεδιάζεται να βασιστεί σε ένα ευρύ δίκτυο δορυφόρων, που θα μπορούν να ανιχνεύουν, να παρακολουθούν και να αναχαιτίζουν εισερχόμενους πυραύλους. Ο Τραμπ διαβεβαίωσε ότι το σύστημα θα είναι ικανό να αναχαιτίζει πυραύλους ακόμη και αν εκτοξευθούν από την άλλη πλευρά του πλανήτη ή ακόμα και από το διάστημα.

Το σχέδιο αποτελεί εξέλιξη της αρχικής πρότασης για «Iron Dome for America» (Σιδερένιος Θόλος για την Αμερική) που παρουσιάστηκε την πρώτη εβδομάδα της τρέχουσας διακυβέρνησης, αλλά μετονομάστηκε σε «Golden Dome» από το Πεντάγωνο τον Φεβρουάριο, πιθανώς για να αποφευχθεί σύγκρουση με το εμπορικό σήμα του αντίστοιχου ισραηλινού συστήματος.

Ο στρατηγός Μάικλ Γκέτλαϊν, αντιπρόεδρος των διαστημικών επιχειρήσεων, της Διαστημικής Δύναμης των ΗΠΑ, διαθέτει μακρά εμπειρία σε ζητήματα διαστημικής ασφάλειας και πυραυλικής άμυνας.

Τον Μάρτιο είχε δηλώσει πως το εγχείρημα είναι «της τάξης μεγέθους του Μανχάταν Πρότζεκτ» και ότι απαιτεί «συντονισμένη προσπάθεια από την κορυφή της κυβέρνησης» και «εθνική βούληση» για να υλοποιηθεί.

Το κόστος και οι αντιδράσεις

Η τιμή που ανακοίνωσε ο Τραμπ – 175 δισ. δολάρια – είναι σημαντικά χαμηλότερη από τις προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, το οποίο υπολόγιζε ότι ένα τέτοιο σύστημα θα κόστιζε μεταξύ 161 και 542 δισ. δολαρίων μέσα σε 20 χρόνια (σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg στις 5 Μαΐου).

Παλιότερη μελέτη του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας από το 2012 υπολόγιζε ότι ένα πλήρως διαστημικό σύστημα θα μπορούσε να αγγίξει ακόμη και τα 831 δισ. δολάρια σε τιμές του 2025.

Παράλληλα, ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής από τη Μοντάνα, Τιμ Σίχι, που ηγείται μιας ειδικής ομάδας υποστήριξης του προγράμματος, δήλωσε πρόσφατα πως το κόστος «πιθανότατα θα φτάσει τα τρισεκατομμύρια» εάν και όταν ολοκληρωθεί το σχέδιο.

Οι αμυντικοί αναλυτές εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του έργου, καθώς θεωρούν εξαιρετικά δύσκολη τη μεταφορά της ισραηλινής τεχνολογίας Iron Dome σε μια χώρα με έκταση 400 φορές μεγαλύτερη και ανάγκη προστασίας από υπερηχητικούς και διηπειρωτικούς πυραύλους, και όχι μόνο κοντινές επιθέσεις με ρουκέτες όπως στο Ισραήλ.

Οι εταιρείες που διεκδικούν ρόλο στο πρόγραμμα περιλαμβάνουν τις SpaceX, Palantir και Anduril, που προτείνουν την εκτόξευση εκατοντάδων ή και χιλιάδων δορυφόρων χαμηλής τροχιάς, για να εξασφαλίσουν συνεχή τρισδιάστατη παρακολούθηση και άμεση αναχαίτιση.

BREAKING: Elon Musk has confirmed that SpaceX has not submitted a bid for any contracts related to the Golden Dome project.

“If the President requests our assistance, we will help, but I sincerely hope other companies, not SpaceX, will take on this responsibility.” pic.twitter.com/VyYnlWltUn

— DogeDesigner (@cb_doge) April 17, 2025

Στο Κογκρέσο, οι Ρεπουμπλικάνοι προσπαθούν να εντάξουν 27 δισ. δολάρια για τον «Χρυσό Θόλο» σε ένα συνολικό πακέτο άμυνας ύψους 150 δισ. δολαρίων, που συνδέεται με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο του Τραμπ.

«Εάν ο Πρόεδρος ζητήσει τη βοήθειά μας, θα βοηθήσουμε, αλλά ειλικρινά ελπίζω ότι άλλες εταιρείες, όχι η SpaceX, θα αναλάβουν αυτή την ευθύνη» έσπευσε να δηλώσει ο Μασκ μετά τις επικρίσεις που τη δημοσίευση της είδησης.

Ωστόσο, η πιθανή εμπλοκή της SpaceX έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Δημοκρατικοί βουλευτές εκφράζουν ανησυχίες για πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων, δεδομένων των στενών σχέσεων του Μασκ με την κυβέρνηση Τραμπ.

Ορισμένοι επικριτές χαρακτηρίζουν το έργο ως «χρυσό θόλο» που ενδέχεται να οδηγήσει σε σπατάλη πόρων χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Παρά τα επικριτικά σχόλια, ο Τραμπ επιμένει ότι το «Golden Dome» είναι απαραίτητο για την εθνική ασφάλεια, επικαλούμενος τις αυξανόμενες απειλές από χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν. Ο στρατηγός Μάικλ Γκέτλιν της Διαστημικής Δύναμης των ΗΠΑ έχει οριστεί επικεφαλής του προγράμματος που θα πρέπει να αντιμετωπίζει διηπειρωτικές και υπερηχητικές απειλές στην τεράστια επικράτεια των ΗΠΑ.

Κίνδυνος το Διάστημα να γίνει πεδίο ένοπλης αντιπαράθεσης

Σύμφωνα με αξιωματούχους της Διαστημικής Δύναμης, η τεχνολογία θα βασίζεται κυρίως σε διαστημικούς αισθητήρες και αναχαιτιστές, επιτρέποντας έγκαιρη ανίχνευση και ταχύτατη αντίδραση. Οι υποστηρικτές του έργου πιστεύουν ότι οι σημερινές τεχνολογίες καθιστούν πλέον εφικτό ένα τέτοιο εγχείρημα, σε αντίθεση με τη «Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας» του Ρόναλντ Ρήγκαν, η οποία δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

Ωστόσο, οι επικριτές προειδοποιούν ότι ο εξοπλισμός του διαστήματος μπορεί να οδηγήσει σε νέο παγκόσμιο ανταγωνισμό εξοπλισμών και να υπονομεύσει διεθνείς συμφωνίες αφοπλισμού που ισχύουν εδώ και δεκαετίες.

Η Λόρα Γκρέγκο, διευθύντρια έρευνας στην Ένωση Επιστημόνων για την Υπεύθυνη Χρήση της Τεχνολογίας, χαρακτήρισε το σχέδιο «φαντασίωση», προειδοποιώντας ότι οι αντίπαλες χώρες θα μπορούσαν να αναπτύξουν αντιμέτρα που θα καθιστούν το σύστημα αναποτελεσματικό.

Όπως τόνισε η ίδια οργάνωση, προηγούμενες προσπάθειες για την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης των ΗΠΑ μέσω διαστημικών συστημάτων εγκαταλείφθηκαν λόγω υπερβολικού κόστους, τεχνικών δυσκολιών και ευκολίας εξουδετέρωσης από τους αντιπάλους.

«Η ιδέα του Τραμπ για μια διαστημική αντιπυραυλική άμυνα είναι μια κακή επένδυση», κατέληξε η ανακοίνωση της οργάνωσης.

To άρθρο Ο «Χρυσός Θόλος» του Τραμπ: Ασπίδα 175 δισ. για ΗΠΑ και Καναδά με δορυφόρους – Η διαφορά από το Iron Dome, ο Μασκ και ο φόβος για ένοπλη κλιμάκωση εκτός Γης δημοσιεύτηκε στο NewsIT .