Στα σκαριά ευρω – ομόλογα της Κομισιόν για την πράσινη αυτοκινητοβιομηχανία

Έκδοση ευρω – ομολόγων (από την Κομισιόν) για την στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας στο πλαίσιο της Συμφωνία για Καθαρή Βιομηχανία (Clean Industrial Deal), μείωση της γερμανικής συνεισφοράς στον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό (από τον οποίο εκπορεύεται το ΕΣΠΑ κλπ.) και χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας της ΕΕ (και σε σχέση με τις υποδομές) και προωθεί ο νέος Καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς.

Μείωση της συνεισφοράς της Γερμανίας στον κοινοτικό προϋπολογισμό της ΕΕ θα σήμαινε μείωση και του μεριδίου της Ελλάδας, ειδικά εφόσον μπει σε τροχιά ανοικοδόμησης (εφόσον επιτευχθεί ειρήνευση) η Ουκρανία.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά η Ελλάδα, όπως και κάθε άλλη χώρα – μέλος της ΕΕ, θα έπρεπε να καλύψει με δικούς της πόρους το κενό που θα άφηνε η μείωση του κοινοτικού προϋπολογισμού λόγω της αναμενόμενης μείωσης της γερμανικής συνεισφοράς. Είναι γι’ αυτό (δηλαδή για να καλύψει κάθε χώρα – μέλος της ΕΕ περισσότερο μέρος των δαπανών για υποδομές της) που κατά πρώτον ο Μερτς φέρεται να υποστηρίζει τη χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας και στο πεδίο των υποδομών και όχι μόνο της άμυνας, όπως ήδη προβλέπει η Λευκή Βίβλος της Κομισιόν για την άμυνα.

Εξάλλου, ο ίδιος και το κόμμα του (CDU), μαζί με το SPD και τους Πράσινους, ψήφισαν συνταγματική μεταρρύθμιση στη χώρα τους με την οποία προβλέπεται απεριόριστος κρατικός δανεισμός για τον επανεξοπλισμό αλλά και 500 δισ. ευρώ για εθνικές επενδύσεις στις υποδομές. Υπενθυμίζεται πως ήδη η ελληνική κυβέρνηση, εκτός από το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα – μαμούθ 28 δισ. ευρώ για το 2025 – 2037, έχει ανακοινώσει και αύξηση 500 εκατ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), αρχής γενομένης από φέτος.

Από την άλλη μεριά, χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας και στο πεδίο των επενδύσεων στις υποδομές, πέραν εκείνων για την άμυνα (μέσω της ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής) θα αύξανε ακόμα περισσότερο τον δημοσιονομικό χώρο τον οποίο θα μπορούσε να έχει στη διάθεσή της η ελληνική κυβέρνηση για άλλες παροχές ελάφρυνσης προς τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.

Κατά δεύτερον, ο Μερτς, φέρεται να επιθυμεί παραπέρα -έστω και έκτακτη (όπως στην περίπτωση των αμυντικών δαπανών) – χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας γιατί κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε το ευρώ, γεγονός που θα έκανε μεν πιο φθηνές τις εξαγωγές (κάτι που συμφέρει τη Γερμανία ειδικά σε συνθήκες αύξησης των δασμών από τις ΗΠΑ), αλλά θα ακρίβυνε τις εισαγωγές (κάτι που δεν συμφέρει την Ελλάδα, η οποία στηρίζεται στις εισαγωγές)

Τέλος, ενδεχόμενη έκδοση ευρω – ομολόγων από την Κομισιόν (και όχι από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας – ESM) για τη στήριξης της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη θα ευνοούσε κατά βάση την γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία (και εμμέσως και την πολεμική βιομηχανία καθώς ήδη εξετάζεται η στροφή των αυτοκινητοβιομηχανιών και στην παραγωγή στρατιωτικών οχημάτων…)

Ο Μερτς μέσα από τα λόγια του

Η τελευταία φορά που Γερμανός καγκελάριος, Μερτς άνοιξε (εν μέρει) τα χαρτιά σε σχέση με την πολιτική που θα ασκήσει απέναντι στην ΕΕ ήταν κατά τη συνέντευξη τύπου που έδωσε μαζί με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στις 13 Μαίου 2025, στο Βερολίνο και δήλωσε πως:

O Mερτς ανέφερε πως: «Έχω ξεκαθαρίσει για άλλη μια φορά ότι εμείς στη Γερμανία ήμασταν πάντα προσεκτικοί όσον αφορά τα χρηματοδοτικά μέσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χρηματοδοτούνται με χρέος. Οι ευρωπαϊκές συνθήκες επιτρέπουν κάτι τέτοιο μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Μια τέτοια εξαιρετική κατάσταση ήταν η πανδημία του κορονοϊού. Αλλά πρέπει να αποδεχτούμε προκλήσεις όπως αυτές που αντιμετωπίζουμε τώρα στην άμυνα ως τη νέα κανονικότητα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες. Γι’ αυτόν τον λόγο, όπως όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις που κυβέρνησαν τη Γερμανία, είμαι πολύ επιφυλακτικός όσον αφορά τα νέα χρηματοδοτικά μέσα, ειδικά όταν αυτά πρόκειται να χρηματοδοτηθούν με χρέος».

Διπλωματικές πηγές του newsit.gr στις Βρυξέλλες, ερμηνεύουν την παραπάνω δήλωση του Μερτς ως αντίθεση σε ένα νέο Ταμείο Ανάκαμψης και σε περισσότερο χρέος με δανεισμό της Κομισιόν μέσω έκδοσης ευρω – ομολόγου για την άμυνα (σ.σ. για δανεισμό μέσω του ESM, oύτε συζήτηση…).

Εξάλλου το πρόγραμμα το οποίο έχει ανακοινώσει η Κομισιόν για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης (ReΑrmEurope 2030) τώρα προβλέπει να δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB), υπενθυμίζουν οι ίδιες πηγές.

Ο Γερμανός καγκελάριος δήλωσε, επίσης, πως: «Είμαι ανοιχτός σε χρηματοδοτικά μέσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως έχουν από την πλευρά των εσόδων, για παράδειγμα όσον αφορά την κατανομή των φορολογικών εσόδων, όταν πρόκειται για ορισμένα μέσα όπως η τιμολόγηση του CO2. Μπορούμε να συζητήσουμε αν κάποια στιγμή πραγματικά δεν θα χρειαστούμε ευρωπαϊκά μέσα για τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Αλλά αυτή δεν αποτελεί λύση στην τρέχουσα κατάσταση, διότι πρέπει να συζητηθεί εκτενώς και λεπτομερώς».

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Γερμανία επιθυμεί να μειώσει την συνεισφορά της στον προϋπολογισμό της ΕΕ από όπου προκύπτει και το ΕΣΠΑ για την περίοδο 2027-2034.

Πιο ειδικά, όσον αναφορά τη δήλωση του Μερτς, σύμφωνα με την οποία αργότερα μπορεί να μην χρηματοδοτείται ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός από ευρωπαϊκά μέσα (σ.σ. από πόρους από τους προϋπολογισμούς των κρατών – μελών της ΕΕ, μαζί και της Γερμανίας), οι ίδιες πηγές αναφέρει πως υπονοεί ότι η Γερμανία θα μπορούσε να δεχθεί πχ κάποια νέα πιθανά πακέτα που αφορούν την βιομηχανία στο πλαίσιο του Clean Industrial Deal.

Μέχρι στιγμής, πάντως, οι Βρυξέλλες έχουν πει ότι το Clean Industrial Deal θα αντλήσει πόρους από το πρόγραμμα Horizon, αλλά εκκρεμούν περισσότερα πακέτα για την ενίσχυση της βιομηχανίας, όπου πιθανώς θα χρειαστεί κάποιος ευρωπαϊκός δανεισμός (μέσω ευρω – ομολόγων της Κομισιόν) για να δοθούν έξτρα ενισχύσεις, ιδίως στην αυτοκινητοβιομηχανία.

Ο Μερτς τόνισε επίσης πως «αν φτάσουμε σε κοινή χρηματοδότηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση – και πρέπει να το κάνουμε – τότε η πρώτη μου προτεραιότητα είναι να μειώσω δραστικά τον αριθμό των συστημάτων που έχουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράγουμε πάρα πολλά οπλικά συστήματα παράλληλα. Πρέπει να παράγουμε πιο απλά. Χρειαζόμαστε απλούστερα συστήματα. Από αυτή την άποψη, μπορούμε, παρεμπιπτόντως, να μάθουμε πολλά από την Ουκρανία, η οποία, στα τρεισήμισι χρόνια αυτού του τρομερού πολέμου, κατάφερε να κάνει μεγάλα τεχνολογικά άλματα στην παραγωγή drones, για παράδειγμα, και τα συνδύασε όλα αυτά με υψηλή οικονομική αποδοτικότητα. Το τρίτο πράγμα σε αυτό το πλαίσιο είναι ότι απλώς πρέπει να παράγουμε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. – Πιστεύω ότι μπορούμε να επιτύχουμε τεράστια αύξηση της αποτελεσματικότητας στα έργα προμηθειών όσον αφορά την πολυπλοκότητα, τον αριθμό των συστημάτων και τις ποσότητες. Θα δώσω μεγάλη σημασία σε αυτό στις συζητήσεις που διεξάγουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Από την παραπάνω δήλωση, γίνεται σαφές πως η Γερμανία θα δώσει το πράσινο φως σε κοινή χρηματοδότηση από την ΕΕ για την άμυνα (σ.σ. είτε μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, κάτι που ήδη προβλέπεται στη Λευκή Βίβλο για την Άμυνα, είτε μέσω ευρω – ομολόγων της Κομισιόν, κάτι που αποτελεί ένα ακραίο σενάριο, προς το παρόν) αφού πρώτα μειωθούν αποφασιστικά ο αριθμός των συστημάτων που χρησιμοποιεί κάθε χώρα – μέλος της ΕΕ για την κατασκευή εξοπλισμών.

To άρθρο Στα σκαριά ευρω – ομόλογα της Κομισιόν για την πράσινη αυτοκινητοβιομηχανία δημοσιεύτηκε στο NewsIT .