Στις κάλπες οι Πολωνοί για να εκλέξουν τον επόμενο πρόεδρό τους
Τον νέο τους πρόεδρο θα εκλέξουν, αύριο Κυριακή, οι Πολωνοί, με δύο κύριους αντιπάλους, έναν από την Πλατφόρμα Πολιτών, το επικεφαλής κόμμα του κυβερνώντος συνασπισμού και έναν ανεξάρτητο υποψήφιο που υποστηρίζεται από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).
Σύμφωνα με μία από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, στις 12 Μαΐου, ο φιλελεύθερος δήμαρχος της Βαρσοβίας και σύμμαχος του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, Ραφάλ Τρζασκόφσκι βρισκόταν στην πρώτη θέση με την υποστήριξη του 31% των ψηφοφόρων, με κύριο αντίπαλο τον συντηρητικό ιστορικό και ανεξάρτητο υποψήφιο Κάρολ Ναβρόσκι, που υποστηρίζεται από το κόμμα PiS που προσεγγίζει το 25%. Στην τρίτη θέση ακολουθεί ο ακροδεξιός επιχειρηματίας Σλαβόμιρ Μέντζεν με13% και έπονται ακόμα δέκα υποψήφιοι με μικρότερη απήχηση.
Ενώ μεγάλο μέρος της εξουσίας στην Πολωνία ανήκει στον πρωθυπουργό και το κοινοβούλιο, ο πρόεδρος μπορεί να ασκήσει βέτο σε νομοσχέδια και να επηρεάσει μέσα από διάφορα κανάλια τόσο την εσωτερική όσο και την εξωτερική πολιτική, με χαρακτηριστική την περίπτωση του νυν προέδρου Αντρέι Ντούντα, ο οποίος προέρχεται από το PiS και έχει χρησιμοποιήσει το βέτο του για να μπλοκάρει τις μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα που η κυβέρνηση προσπαθεί να θεσπίσει εδώ και καιρό.
Ωστόσο, ο Ντούντα αποχωρεί καθώς ολοκλήρωσε το όριο των δύο θητειών διάρκειας πέντε χρόνων που του δίνει το σύνταγμα, κατά τη διάρκεια των οποίων -μετά το 2023, αναγκάστηκε σε «συγκατοίκηση» με τον Πολιτικό Συνασπισμού του νυν πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, που ανήλθε στην εξουσία, τερματίζοντας οκτώ χρόνια διακυβέρνησης από το PiS.
Ανάμεσα στα βασικά ζητήματα που απασχόλησαν την προεκλογική περίοδο περιλαμβάνεται αναμφισβήτητα αυτό της Ουκρανίας, καθώς η Πολωνία έδωσε εξαρχής την πλήρη υποστήριξή της στο Κίεβο υποδεχόμενη περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες. Στις 10 Μαΐου, ο Τουσκ, μαζί με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, επισκέφθηκε το Κίεβο και έδωσε στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν τελεσίγραφο για να θέσει σε ισχύ μια άνευ όρων 30ήμερη εκεχειρία στην Ουκρανία.
Ωστόσο, οι σχέσεις μεταξύ Βαρσοβίας και Κιέβου δεν είναι ανέφελες καθώς νωρίτερα φέτος, Πολωνοί Αγρότες πραγματοποίησαν μεγάλες κινητοποιήσεις υποστηρίζοντας ότι οδηγούνται σε μαρασμό, καθώς η αγορά είχε κατακλυστεί από φθηνά γεωργικά προϊόντα από την Ουκρανία, ενώ και η δυσαρέσκεια από τον μεγάλο αριθμό των προσφύγων όλο και αυξάνεται.
Την ίδια ώρα εντείνονται οι κόντρες με τη Μόσχα, καθώς στις 12 Μαΐου, το υπουργείο Εξωτερικών στη Βαρσοβία υποστήριξε πως ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν ενορχηστρώσει μια τεράστια πυρκαγιά σε εμπορικό κέντρο στη Βαρσοβία τον Μάιο του 2024.
Πέρα από την εξωτερική πολιτική, οι Πολωνοί έχουν επίσης οικονομικές ανησυχίες σχετικά με τους φόρους, το κόστος στέγασης και την κατάσταση των δημόσιων συγκοινωνιών, ενώ και το ζήτημα των εκτρώσεων -για το οποίο η χώρα έχει τους αυστηρότερους νόμους στην Ευρώπη- παραμένει πάντα στην ατζέντα των υποψηφίων, όπως και αυτό των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+.
Η χώρα είναι επίσης διχασμένη ως προς το πόσο εμπλεκόμενη θα πρέπει να είναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με το PiS να υποστηρίζει τη θέση ότι η χώρα θα ήταν καλύτερα να σχηματίσει συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες παρά με την Ε.Ε.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι -στα βήματα της Ρουμανίας- την Τετάρτη οι Πολωνικές Αρχές έκαναν λόγο για μια πιθανή απόπειρα παρέμβασης στις εκλογές μέσω διαφημίσεων στο Facebook.
«Το Κέντρο Ανάλυσης Παραπληροφόρησης NASK εντόπισε πολιτικές διαφημίσεις στην πλατφόρμα του Facebook που ενδέχεται να χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό. Το υλικό προβλήθηκε στην Πολωνία», σύμφωνα με δήλωση του NASK, του εθνικού ερευνητικού ινστιτούτου της Πολωνίας που ασχολείται με την κυβερνοασφάλεια. «Οι διαφημιστικοί λογαριασμοί που συμμετείχαν στην εκστρατεία δαπάνησαν περισσότερα σε πολιτικό υλικό τις τελευταίες επτά ημέρες από οποιαδήποτε εκλογική επιτροπή».
Οι Αρχές δεν διευκρίνισαν σε ποιες χώρες εκτιμά ότι έχουν την έδρα τους οι οικονομικοί υποστηρικτές της προεκλογικής εκστρατείας.
