Τα 7+1 μέτρα κατά της ακρίβειας στο λιανεμπόριο: Σφίγγουν οι έλεγχοι, αυξάνονται τα πρόστιμα

Ένα νέο οπλοστάσιο θα έχει στα χέρια της η κυβέρνηση για την εποπτεία της αγοράς και την προστασία των καταναλωτών.

Το οπλοστάσιο αυτό εν πολλοίς περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο το οποίο έφερε χθες (29.10.2025) σε δημόσια διαβούλευση ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος για τη «Σύσταση και λειτουργία Ανεξάρτητης Αρχής Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή, ρυθμίσεις για την Επιτροπή Ανταγωνισμού και λοιπές διατάξεις».

Τα βασικά στοιχεία του νέου πλαισίου είναι η σύσταση της Αρχής Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή, η επιβολή προστίμου σε περιπτώσεις άρνησης, η πιβολή προστίμου σε περιπτώσεις άρνησης, παρεμπόδισης ή δυσχέρανσης ερευνών, η αναγραφή πορείας διαμόρφωσης της τελικής τιμής προϊόντος σε νωπά προϊόντα στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, η παράταση της υποχρέωση ανακοίνωσης ανατιμήσεων προϊόντων, της ανακοίνωσης ενδεικτικών τιμών λιανικής πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων και των μέτρων εξορθολογισμού και διαφάνειας τιμών.

1. Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή

Η εν λόγω Αρχή διενεργεί ελέγχους για την αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου κατά την παραγωγή, αποθήκευση, διακίνηση και εμπορία των προϊόντων στην αγορά και την παροχή υπηρεσιών, ελέγχει την τήρηση του νόμου περί των κανόνων ρύθμισης της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών, περί αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού του ρυθμιστικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας του υπαίθριου εμπορίου, περί υποχρέωσης αποδοχής μέσων πληρωμής με κάρτα και περί της υποχρέωσης ενημέρωσης του καταναλωτή, κατά την άσκηση της εμπορικής δραστηριότητας για προϊόντα και υπηρεσίες, της καταπολέμησης φαινομένων παραπλάνησης των καταναλωτών σε όλα τα στάδια της διακίνησης και εμπορίας αγαθών, καθώς και παροχής υπηρεσιών.

2. Επιβολή προστίμου σε περιπτώσεις άρνησης, δυστροπίας

Σε περίπτωση άρνησης, δυστροπίας ή καθυστέρησης παροχής πληροφοριών ή άρνησης παροχής προφορικών επεξηγήσεων ή παροχής ανακριβών, παραπλανητικών ή ελλιπών πληροφοριών, κατά περίπτωση, στο πλαίσιο εφαρμογής των προβλεπομένων διατάξεων ή σε περίπτωση παροχής ανακριβών, παραπλανητικών ή ελλιπών πληροφοριών μπορεί, όταν πρόκειται για:

• επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων να επιβάλει, με απόφασή της, πρόστιμο που δεν υπερβαίνει το 1% του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της προηγούμενης της απόφασης οικονομικής χρήσης, καθώς και χρηματική κύρωση ανά ημέρα μη συμμόρφωσης, η οποία καθορίζεται αναλογικά προς τον μέσο ημερήσιο συνολικό παγκόσμιο κύκλο εργασιών της επιχείρησης ή της ένωσης επιχειρήσεων κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης οικονομική χρήση, με ανώτατο όριο το 3% αυτού του κύκλου εργασιών και υπολογίζονται από την ημερομηνία που ορίζει η οικεία απόφαση της Αρχής, ατομικώς δε στους διευθυντές και υπαλλήλους τους να επιβάλει πρόστιμο από 15.000 έως 30.000 ευρώ ανά ημέρα μη συμμόρφωσης,
• δημόσιους υπαλλήλους ή υπαλλήλους νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου ή υπαλλήλους Ο.Τ.Α. να αναφέρεται αρμοδίως, προκειμένου να κινηθεί πειθαρχική δίωξη για τις πιο πάνω παραβάσεις οι οποίες συνιστούν πειθαρχικό παράπτωμα.

3. Επιβολή προστίμου σε περιπτώσεις άρνησης, παρεμπόδισης ή δυσχέρανσης ερευνών

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού επιβάλλει με απόφασή της, στις επιχειρήσεις και στις ενώσεις επιχειρήσεων που αρνούνται να υποβληθούν ή παρεμποδίζουν ή δυσχεραίνουν τις έρευνες με οποιονδήποτε τρόπο, πρόστιμο που δεν υπερβαίνει το 1% του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της προηγούμενης της απόφασης οικονομικής χρήσης, καθώς και να επιβάλει χρηματική κύρωση ανά ημέρα μη συμμόρφωσης.

Αυτή, όσον αφορά στις επιχειρήσεις και στις ενώσεις επιχειρήσεων, καθορίζεται αναλογικά προς τον μέσο ημερήσιο συνολικό παγκόσμιο κύκλο εργασιών της δυστροπούσας επιχείρησης ή ένωσης επιχειρήσεων κατά την προηγούμενη της έκδοσης της απόφασης οικονομική χρήση με ανώτατο όριο το 3% αυτού του κύκλου εργασιών και υπολογίζονται από την ημερομηνία που ορίζει η οικεία απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού.

Περαιτέρω, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να επιβάλει σε οποιονδήποτε άλλο επιδεικνύει την ως άνω συμπεριφορά, χρηματική κύρωση τουλάχιστον 15.000 έως 2.000.000 ευρώ και στους υπαλλήλους των ως άνω επιχειρήσεων ή ενώσεων επιχειρήσεων που επιδεικνύουν την ως άνω συμπεριφορά, πρόστιμο τουλάχιστον 5.000 ευρώ έως 2.000.000 ευρώ. Εφόσον είναι δυνατόν να υπολογιστεί το ύψος του οικονομικού οφέλους από την παράβαση, το ύψος του επιβαλλόμενου προστίμου δεν μπορεί να είναι μικρότερο από αυτό, ακόμα και αν υπερβαίνει το ανώτατο ποσό που ορίζεται στο τρίτο εδάφιο.

Κατά την επιμέτρηση των ανωτέρω λαμβάνονται ιδίως υπόψη η σοβαρότητα της εξεταζόμενης υπόθεσης, η απαξία των πράξεων και η επίπτωσή τους στην έκβαση της έρευνας.

4. Αναγραφή πορείας διαμόρφωσης της τελικής τιμής προϊόντος σε νωπά προϊόντα στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου

Στις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου αναγράφονται, κατά τρόπο προσήκοντα και ευκρινή, τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει η πορεία διαμόρφωσης της τελικής τιμής προϊόντος σε νωπά προϊόντα, με σκοπό την προστασία του καταναλωτικού κοινού και τη διαφύλαξη του υγιούς ανταγωνισμού.

Αρμόδια αρχή ελέγχου και την επιβολή των κυρώσεων, ορίζεται η Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή.

5. Υποχρέωση ανακοίνωσης ανατιμήσεων προϊόντων

Οι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων και άλλων προϊόντων που ασκούν δραστηριότητες λιανικής πώλησης («super markets»), των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών υπερβαίνει τα 90.000.000 ευρώ, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης, από την έναρξη ισχύος του παρόντος, διαχειριστικής περιόδου, ανακοινώνουν μέχρι 30 Ιουνίου 2026 στο Υπουργείο Ανάπτυξης οποιαδήποτε αύξηση τιμής αγοράς από προμηθευτή καταναλωτικών προϊόντων που είναι απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση ή παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση.

Οι ανακοινώσεις αύξησης τιμών στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας των προϊόντων που διατίθενται από τις παραπάνω επιχειρήσεις στο καταναλωτικό κοινό, καθώς και για την παρακολούθηση της εξέλιξης των τιμών χονδρικής πώλησης των προϊόντων με σκοπό τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών για την αντιμετώπιση ατελειών της αγοράς.

Τα στοιχεία που παρέχονται διά των ως άνω ανακοινώσεων παραμένουν εμπιστευτικά για τη διαφύλαξη του υγιούς ανταγωνισμού και για την τήρηση του εμπορικού απορρήτου των επιχειρήσεων.

Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου επιβάλλεται εις βάρος του ελεγχόμενου προσώπου πρόστιμο 50.000 ευρώ, κάθε φορά που αυτό αποκρύπτει, παραποιεί ή δεν προσκομίζει τις σχετικές ανακοινώσεις ή τα στοιχεία που αποδεικνύουν την ορθότητά τους.

6. Ανακοίνωση ενδεικτικών τιμών λιανικής πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων

Οι επιχειρήσεις υπεραγορών τροφίμων και άλλων προϊόντων που ασκούν δραστηριότητες λιανικής πώλησης («super markets»), των οποίων ο συνολικός ετήσιος κύκλος εργασιών υπερβαίνει τα 90.000.000 ευρώ, βάσει των οικονομικών καταστάσεων της αμέσως προηγούμενης, από την έναρξη ισχύος του παρόντος, διαχειριστικής περιόδου, ανακοινώνουν μέχρι 30 Ιουνίου 2026 στο υπουργείο Ανάπτυξης λιανικές τιμές πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοινώνει ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων στους καταναλωτές, ιδίως μέσω των ιστοτόπων του ΥΠΑΝ και της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου, καθώς και του «e-katanalotis».

Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του ΥΠΑΝ, μετά από εισήγηση του Διοικητή της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), επιβάλλεται πρόστιμο 20.000 ευρώ στους υπόχρεους κάθε φορά που δεν προβαίνουν στις ανακοινώσεις λιανικών τιμών πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων, εκτός αν η παράλειψη της ανακοίνωσης τιμών οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας ή αντικειμενικούς λόγους τεχνικής αδυναμίας.

Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης δύνανται να εξειδικεύονται οι κατηγορίες των προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος, το περιεχόμενο των ανακοινώσεων, να καθορίζονται η διαδικασία, τα χρονικά διαστήματα αποστολής και η διαχείριση των ανακοινώσεων καθώς και επιβολής των προβλεπομένων κυρώσεων και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.

7. Εξορθολογισμός και διαφάνεια τιμών

Για τα καταναλωτικά προϊόντα των επιχειρήσεων για τα οποία ανακοινώνεται αύξηση τιμής,δεν επιτρέπεται οποιαδήποτε προωθητική ενέργεια κατά τη διάθεσή τους στους καταναλωτές για τρεις μήνες από την ημερομηνία κατά την οποία εφαρμόζεται η αύξηση τιμής μέχρι την 30ή Ιουνίου 2026.

8. Λίστα 2.180 κωδικών με μειωμένες τιμές

Την ίδια ώρα από 15 Οκτωβρίου 2025 (και έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025) είναι σε ισχύ η λίστα με 2.180 κωδικούς προϊόντων στα σούπερ μάρκετ με μειώσεις τιμών από 3% έως και 35%.

To άρθρο Τα 7+1 μέτρα κατά της ακρίβειας στο λιανεμπόριο: Σφίγγουν οι έλεγχοι, αυξάνονται τα πρόστιμα δημοσιεύτηκε στο NewsIT .