Το Αζερμπαϊτζάν αρνείται πως διέθεσε εναέριο χώρο στο Ισραήλ, μα το Ιράν έχει λόγους να μην πείθεται
Ο Ιρανός πρόεδρος, Μασούντ Πεζεσκιάν, κάλεσε το Αζερμπαϊτζάν να διερευνήσει αναφορές ότι ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποίησαν τον εναέριο χώρο του για επιθέσεις εναντίον του Ιράν.
Σε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ, στις 27 Ιουνίου, ο Πεζεσκιάν ζήτησε διευκρινίσεις και επαλήθευση σχετικά με την φερόμενη παραβίαση του εναέριου χώρου από το «σιωνιστικό καθεστώς».
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του, ο Πεζεσκιάν, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στον λαό και την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν για την αλληλεγγύη τους κατά τη διάρκεια της ισραηλινής επίθεσης, αλλά τόνισε τη σοβαρότητα του ζητήματος.
«Η επίθεση σε πυρηνικές εγκαταστάσεις είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, ακόμη και κατά τη διάρκεια πολέμου», δήλωσε ο Πεζεσκιάν, επικρίνοντας τόσο τις ενέργειες του Ισραήλ όσο και τη σιωπή της διεθνούς κοινότητας. «Τα Ηνωμένα Έθνη δεν καταδίκασαν την επιθετικότητα και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ αρνήθηκαν οποιαδήποτε εμπλοκή, βομβάρδισαν τις πυρηνικές μας εγκαταστάσεις την όγδοη ημέρα του πολέμου».
Ο Ιρανός πρόεδρος επιβεβαίωσε ότι το Ιράν επιδιώκει ειρηνικές σχέσεις με τους γείτονές του και σέβεται την κυριαρχία τους. Δήλωσε ότι είχε επικοινωνήσει προσωπικά με τους περιφερειακούς ηγέτες για να επαναλάβει τη δέσμευση του Ιράν για ειρήνη και σταθερότητα.
Ο Αλίγιεφ, σε απάντηση, απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι ισραηλινά αεροσκάφη χρησιμοποίησαν τον εναέριο χώρο του Αζερμπαϊτζάν, δηλώνοντας ότι «το Αζερμπαϊτζάν έχει τον πλήρη έλεγχο των ουρανών του» και δεν θα επέτρεπε καμία χρήση του εναέριου χώρου του για επιθέσεις κατά του Ιράν. Χαρακτήρισε το Ιράν ως «φιλική και αδελφική» χώρα και χαιρέτισε την τρέχουσα εκεχειρία.
Ωστόσο, ισραηλινά μέσα ενημέρωσης την ίδια ημέρα ανέφεραν έναν ανώνυμο αξιωματούχο άμυνας που ισχυρίστηκε ότι οι ισραηλινές δυνάμεις είχαν επιχειρήσει σε μια χώρα «κοντά» στο Ιράν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης σύγκρουσης. Ενώ δεν κατονομάστηκε καμία χώρα, η έκθεση αναζωπύρωσε τις επί μακρόν υπάρχουσες ιρανικές ανησυχίες για τις στενές σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν με το Ισραήλ.
Το Αζερμπαϊτζάν και το Ισραήλ έχουν ευθυγραμμιστεί ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI), σχεδόν το 70% των κύριων εισαγωγών όπλων του Αζερμπαϊτζάν από το 2016 έως το 2020 προήλθε από το Ισραήλ.
Το Μπακού προμηθεύει επίσης το 50% του πετρελαίου του Ισραήλ, ακόμα και αυξάνοντας τις εξαγωγές παρά τις εκκλήσεις για μποϊκοτάζ για τη γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα.
Το 2023, το Αζερμπαϊτζάν άνοιξε πρεσβεία στο Τελ Αβίβ, επιδεινώνοντας περαιτέρω τις σχέσεις με την Τεχεράνη.
Νωρίτερα φέτος, το Κέντρο Διεθνών Σπουδών Begin-Sadat παρατήρησε ότι το Αζερμπαϊτζάν είναι εδώ και καιρό γνωστό ως ένας από τους «πυλώνες» της περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας του Ισραήλ και ως βάση για τις ισραηλινές επιχειρήσεις πληροφοριών.
Το κέντρο σημείωσε ότι το 2012, οι Times του Λονδίνου ανέφεραν ότι δεκάδες Ισραηλινοί πράκτορες πληροφοριών δραστηριοποιούνταν στο Αζερμπαϊτζάν, επικαλούμενοι έναν πράκτορα της Μοσάντ.
«Εάν ισραηλινά αεροσκάφη θέλουν να προσγειωθούν στο Αζερμπαϊτζάν μετά από μια επίθεση [στο Ιράν], πιθανότατα θα τους επιτραπεί να το κάνουν. Το Ισραήλ είναι βαθιά ριζωμένο στο Αζερμπαϊτζάν και είναι εδώ και τις δύο τελευταίες δεκαετίες», ανέφερε το περιοδικό Foreign Policy την ίδια χρονιά.
