Το ρωσικό αέριο σταμάτησε να ρέει προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας
Οι παραδόσεις φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω αγωγού που διέρχεται από την Ουκρανία σταμάτησαν, σήμερα Πρωτοχρονιά στις 8 το πρωί ώρα Μόσχας, καθώς έληξε η συμφωνία που είχε υπογραφεί πριν από πέντε χρόνια μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.
«Λόγω της επαναλαμβανόμενης και ξεκάθαρης άρνησης της ουκρανικής πλευράς να ανανεώσει τις συμφωνίες, η Gazprom στερήθηκε της τεχνικής και νομικής δυνατότητας να προμηθεύει φυσικό αέριο για διαμετακόμιση μέσω του εδάφους της Ουκρανίας από την 1η Ιανουαρίου 2025», ανέφερε ο ρωσικός εθνικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom σε δήλωση του, μέσω της εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram.
— Gazprom (@GazpromEN) January 1, 2025
«Διακόψαμε τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου. Αυτό είναι ένα ιστορικό γεγονός. Η Ρωσία χάνει τις αγορές της, θα υποστεί οικονομικές απώλειες. Η Ευρώπη έχει ήδη λάβει την απόφαση να εγκαταλείψει το ρωσικό φυσικό αέριο», ανέφερε από την πλευρά του ο Ουκρανός υπουργός Ενέργειας, Γκέρμαν Γκαλουστσένκο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε δηλώσει ότι η χώρα του δεν θα επιτρέψει στη Ρωσία να «κερδίσει επιπλέον δισεκατομμύρια» και ότι είχε δώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση έναν χρόνο για να προετοιμαστεί. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι το σύστημα φυσικού αερίου της ηπείρου είναι «ευέλικτο» και ότι έχει επάρκεια για να αντιμετωπίσει τον τερματισμό της διέλευσης μέσω Ουκρανίας.
Η Ουκρανία είχε σταματήσει να αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο ήδη από το 2015, έναν χρόνο μετά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, αλλά συνέχισε να λειτουργεί ως χώρα διέλευσης για την προμήθεια άλλων χωρών στην Ευρώπη.
Ποιες χώρες επηρεάζονται, ποιες όχι;
Η Σλοβακία, μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ και ο πρωθυπουργός της Ρόμπερτ Φίτσο, συγκρούστηκαν με την Ουκρανία και τον Πρόεδρό της για τη διακοπή, παρότι η χώρα δηλώνει πως έχει αποθέματα και δεν προβλέπει, βραχυπρόθεσμα, προβλήματα.
Την Παρασκευή, ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας -ο οποίος είχε μόλις πραγματοποιήσει μια αιφνιδιαστική επίσκεψη στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν– απείλησε να σταματήσει την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουκρανία.
«Διακόπτοντας τη διαμετακόμιση αερίου, ο πρόεδρος Ζελένσκι θα προκαλέσει ζημιές δισεκατομμυρίων στην Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της Σλοβακικής Δημοκρατίας και θα υπάρξει περαιτέρω μείωση της ανταγωνιστικότητας της Ε.Ε.. Φαίνεται ότι οι μεγάλοι στην ΕΕ δεν ενδιαφέρονται. Το κυριότερο είναι ότι στο όνομα ενός μη ρεαλιστικού στόχου της αποδυνάμωσης της Ρωσίας, οι Σλάβοι θα συνεχίσουν να αλληλοσκοτώνονται.», έγραψε ο Φίτσο, σε ανάρτησή του στο Facebook.
Η Μολδαβία, που δεν είναι μέλος της Ε.Ε. αλλά ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος χρήστης ρωσικού αερίου που περνούσε μέσω Ουκρανίας, έχει προειδοποιήσει ότι ίσως χρειαστεί να μειώσει τη χρήση φυσικού αερίου έως και κατά το ένα τρίτο.
Η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Αυστρίας, από την πλευρά της τονίζει πως δεν θα υπάρξουν προβλήματα, καθώς έχει διαφοροποιήσει τις πηγές και είχε δημιουργήσει αποθέματα.
Οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας και της Σερβίας, αλλά και η Τουρκία, θα εξακολουθήσουν να προμηθεύονται φυσικό αέριο από τη Ρωσία μέσω ενός διαφορετικού, υποθαλάσσιου αγωγού – του TurkStream στη Μαύρη Θάλασσα – και έτσι δεν επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την αλλαγή.
Εισαγωγές ενέργειας της Ε.Ε. από τη Ρωσία: Πολύ μειωμένες, ακόμα σημαντικές
Η Ουκρανία αντιμετωπίζει τώρα την απώλεια περίπου 770 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από τέλη διαμετακόμισης από τη Ρωσία, ενώ η Gazprom θα χάσει σχεδόν 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσιες πωλήσεις φυσικού αερίου.
Europe : de l’agonie au trépas !
Depuis 08h00 heure ce matiin (heure de Moscou), Gazprom a interrompu les livraisons de gaz à l’Europe via l’Ukraine dans le cadre de la fin de l’accord de transit qui était en vigueur jusqu’au 31 décembre 2024.
La société russe Gazprom est tout… pic.twitter.com/bsBkydDVet
— Renard Jean-Michel (@Renardpaty) January 1, 2025
Η Ε.Ε. έχει επιβάλει κυρώσεις σε διάφορες μορφές ρωσικών παραδόσεων και εισαγωγών ενέργειας, αλλά δεν τις σταμάτησε εντελώς, παρά τον δηλωμένο στόχο της τελικής εξάλειψής τους.
Ωστόσο, οι ρωσικές παραδόσεις στην Ευρώπη μειώνονται μαζικά από την κορύφωσή τους το 2018, όταν η Gazprom εξήγαγε 201 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην ήπειρο.
Ο αγωγός μέσω της Ουκρανίας ήταν ο τελευταίος μεγάλος διάδρομος φυσικού αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη μετά το σαμποτάρισμα του αγωγού Nord Stream προς τη Γερμανία το 2022, πιθανώς από την Ουκρανία, και το κλείσιμο της διαδρομής Yamal-Europe, μέσω Λευκορωσίας, προς την Πολωνία.
Το 2023, η Ρωσία απέστειλε περίπου 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας στην Ευρώπη, από 65 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα όταν ξεκίνησε το τελευταίο πενταετές συμβόλαιο το 2020. Ορισμένοι προηγούμενοι χρήστες του αγωγού, όπως η Πολωνία, σταμάτησαν τις αγορές τους πιο γρήγορα από άλλους.
Το 2023, το 14,8% της συνολικής προμήθειας φυσικού αερίου της ΕΕ εξακολουθούσε να προέρχεται από τη Ρωσία, σε σύγκριση με το 47% το 2021 πριν από την πλήρη εισβολή στην Ουκρανία.
