Την κατάσταση στην Ουκρανία σχολίασε η Επιτροπή των ΗΠΑ για τη Θρησκευτική Ελευθερία
Η Επιτροπή των ΗΠΑ για τη Διεθνή Θρησκευτική Ελευθερία (USCIRF) δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την κατάσταση της θρησκευτικής ελευθερίας στον κόσμο για το 2024.
Στο κείμενο αναφέρεται ότι «τον Αύγουστο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υπέγραψε νέες τροπολογίες στον νόμο που αφορούν τη δραστηριότητα θρησκευτικών οργανώσεων, παρά τις ευρέως διαδεδομένες ανησυχίες σχετικά με τη συμβατότητα των τροπολογιών με το διεθνές δίκαιο».
Κατά την άποψη των μελών της επιτροπής, ο νέος νόμος «απαγορεύει την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία δραστηριοποιείται μόνο στην κατεχόμενη από τη Ρωσία Ουκρανία, και την ιδεολογία του “ρωσικού κόσμου”».
«Οι τροπολογίες πιθανότατα θα επηρεάσουν σημαντικά την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (UΟC), την οποία οι ουκρανικές αρχές και η κοινωνία αντιμετώπισαν με καχυποψία μετά την εισβολή της Ρωσίας το 2022 λόγω των ιστορικών και εκκλησιαστικών σχέσεων της UΟC με το Πατριαρχείο Μόσχας. Επιπλέον, οι νέες τροπολογίες κινδυνεύουν να επιβάλουν συλλογική τιμωρία σε μεμονωμένα μέλη θρησκευτικών κοινοτήτων», αναφέρεται στην έκθεση.
Τα μέλη της επιτροπής υπενθύμισαν ότι τον Δεκέμβριο του 2024, το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) επέκρινε τις τροποποιήσεις, δηλώνοντας ότι επιβάλλουν «δυσανάλογους περιορισμούς στην ελευθερία έκφρασης της θρησκείας ή των πεποιθήσεων», καλώντας την κυβέρνηση της Ουκρανίας να διασφαλίσει ότι η εφαρμογή των τροπολογιών συμμορφώνεται με τα διεθνή πρότυπα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) από 31 Δεκεμβρίου 2024, η Ουκρανία δεν μπόρεσε να δικαιολογήσει την ανάγκη και την αναλογικότητα των μέτρων που αποσκοπούν στη διάλυση θρησκευτικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, επεσήμανε η Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων.
Τα τελευταία χρόνια, οι εκκλησίες και οι μονές της UOC έχουν υποστεί πολλαπλές διώξεις και καταπατήσεις των χώρων τους από τις ουκρανικές αρχές, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον «πόλεμο» της ουκρανικής κυβέρνησης προς τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, εμβληματικό μοναστήρι της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Απέναντι στην UOC, η ουκρανική κυβέρνηση υποστηρίζει την ιδρυθείσα μόλις το 2018 Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU), με επικεφαλής της τον Επιφάνιο. Η OCU έλαβε αναγνώριση ως αυτοκέφαλη εκκλησία το 2019 από το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, προκαλώντας μεγάλο σχίσμα μεταξύ των ανά τον κόσμο Ορθοδόξων.
Ο κυβέρνηση Ζελένσκι δικαιολογεί την καταστολή της UOC επικαλούμενη τους κανονικούς δεσμούς της με το Πατριαρχείο Μόσχας και την ανάγκη να προστατευθεί η «πνευματική ανεξαρτησία» της Ουκρανίας.
