Βρετανοί, Γάλλοι, Γερμανοί και Ιρανοί συνομίλησαν επίσης στην Κωνσταντινούπολη
Ιρανοί διαπραγματευτές συναντήθηκαν με εκπροσώπους της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας στην Κωνσταντινούπολη την Παρασκευή για να συζητήσουν το μέλλον της πυρηνικής συμφωνίας του 2015, καθώς απειλές για ανανεωμένες κυρώσεις αιωρούνται πάνω από τις συνομιλίες.
Η συνάντηση έλαβε χώρα μετά από μια σειρά έμμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσινγκτον και έρχεται εν μέσω προειδοποιήσεων από το Ιράν ότι οι μονομερείς κινήσεις των ευρωπαϊκών δυνάμεων θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες.
Μια διπλωματική πηγή που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) υπό τον όρο της ανωνυμίας επιβεβαίωσε ότι η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη ξεκίνησε νωρίς την Παρασκευή. Οι συνομιλίες, που πραγματοποιήθηκαν σε επίπεδο υφυπουργών Εξωτερικών, δεν αναμένεται να συνεχιστούν το Σάββατο.
Three cars transporting delegations from France, the UK, and Germany have departed from the venue where the Europe-Iran nuclear talks took place. pic.twitter.com/70jMmYNkPG
— PressTV Extra (@PresstvExtra) May 16, 2025
Η συνάντηση μεταξύ της Τεχεράνης και των τριών ευρωπαϊκών δυνάμεων, που αναφέρονται ενίοτε ως E3, έρχεται καθώς οι τελευταίες εξετάζουν το αν θα ενεργοποιήσουν τον μηχανισμό «snapback» της συμφωνίας του 2015. Η ρήτρα θα επαναφέρει τις κυρώσεις του ΟΗΕ στο Ιράν για φερόμενη μη συμμόρφωση, αν και η προθεσμία για να γίνει αυτό λήγει τον Οκτώβριο.
Μια τέτοια κίνηση, προειδοποιεί η Τεχεράνη, θα επιδεινώσει μόνο την παγκόσμια ασφάλεια. «Αυτό κινδυνεύει να προκαλέσει μια παγκόσμια κρίση πολλαπλασιασμού των πυρηνικών όπλων που θα επηρεάσει πρωτίστως τους ίδιους τους Ευρωπαίους», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί.
Αραγτσί: Η Τεχεράνη δεν θα υποχωρήσει στα δικαιώματα εμπλουτισμού
Ο Αμπάς Αραγτσί έγραψε ένα άρθρο γνώμης στην γαλλική εβδομαδιαία εφημερίδα Le Point, όπου εξέφρασε την ετοιμότητα του Ιράν να «γυρίσει σελίδα» στις σχέσεις του με την Ευρώπη.
Ωστόσο, επανέλαβε ότι το Ιράν δεν θα κάνει συμβιβασμούς στο δικαίωμά του να εμπλουτίζει ουράνιο για ειρηνικούς σκοπούς.
«Η κατάργηση του εμπλουτισμού δεν γίνεται αποδεκτή από το Ιράν», δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Μοχάμεντ Εσλάμι, επικεφαλής του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν. Πρόσθεσε ότι όλες οι πυρηνικές δραστηριότητες παραμένουν υπό την επίβλεψη του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) του ΟΗΕ.
Το Ιράν εμπλουτίζει επί του παρόντος ουράνιο στο 60%, κάτω από το 90% που απαιτείται για την κατασκευή όπλου. Ιρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το πρόγραμμα είναι αυστηρά πολιτικό και ότι τα επίπεδα εμπλουτισμού είναι «μη διαπραγματεύσιμα», αν και ενδέχεται να συζητηθούν προσωρινά όρια στην ποσότητα και το επίπεδο εμπλουτισμού.
Συνεχίζονται οι έμμεσες διαπραγματεύσεις Τεχεράνης και Ουάσινγκτον
Η συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη έρχεται μετά από έναν τέταρτο γύρο έμμεσων συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν για το πυρηνικό πρόγραμμα του τελευταίου, με τη μεσολάβηση του Ομάν, τις οποίες η Τεχεράνη χαρακτήρισε «δύσκολες αλλά χρήσιμες». Ένας Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο διάλογος άφησε την Ουάσινγκτον «ενθαρρυμένη».
Ενώ ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ισχυρίστηκε την Πέμπτη κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Κατάρ ότι μια συμφωνία «είναι κοντά», Ιρανοί αξιωματούχοι απέρριψαν αναφορές ότι οι ΗΠΑ παρουσίασαν επίσημη γραπτή πρόταση. «Δεν μας έχει δοθεί τίποτα», δήλωσε ο Αραγτσί απαντώντας σε δημοσίευμα του Axios. Ωστόσο, επιβεβαίωσε την ετοιμότητα του Ιράν να οικοδομήσει εμπιστοσύνη και να διασφαλίσει τη διαφάνεια των πυρηνικών του δραστηριοτήτων σε αντάλλαγμα για την άρση των κυρώσεων.
«Είμαστε έτοιμοι να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη και διαφάνεια σχετικά με το πυρηνικό μας πρόγραμμα σε απάντηση στην άρση των κυρώσεων», δήλωσε ο Αραγτσί στους δημοσιογράφους.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν απλώσει «κλάδο ελαίας», προειδοποιώντας, ωστόσο, ότι η προσφορά δεν θα παραμείνει στο τραπέζι επ’ αόριστον. «Δεν θα δημιουργήσουμε πυρηνική σκόνη στο Ιράν», εκτίμησε, βάζοντας σε δεύτερο έτσι πλάνο προηγούμενες απειλές του για βομβαρδισμό των ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Πριν από τη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη, η Κίνα επιβεβαίωσε την υποστήριξή της για μια διπλωματική επίλυση του ζητήματος. «Η Κίνα παραμένει προσηλωμένη στην προώθηση μιας πολιτικής και διπλωματικής διευθέτησης», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιαν.
Το Πεκίνο τόνισε επίσης την αντίθεσή του στις παράνομες μονομερείς κυρώσεις και εξέφρασε την εκτίμησή του για τη συνεχή δέσμευση του Ιράν στη μη διάδοση. «Εκτιμούμε τη δέσμευση του Ιράν να μην αναπτύξει πυρηνικά όπλα, σεβόμαστε την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας και αντιτιθέμεθα σε όλες τις παράνομες μονομερείς κυρώσεις», πρόσθεσε ο Λιν Τζιαν.
Η JCPOA του 2015 προσέφερε ανακούφιση από τις κυρώσεις σε αντάλλαγμα αυστηρών περιορισμών στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, υπό την εποπτεία του ΔΟΑΕ. Ωστόσο, η συμφωνία κατέρρευσε το 2018 όταν ο Τραμπ, κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, αποσύρθηκε μονομερώς από τη συμφωνία και επέβαλε εκ νέου σαρωτικές κυρώσεις στις εξαγωγές πετρελαίου και στον χρηματοπιστωτικό τομέα του Ιράν.
Αντιμέτωπη με την ευρωπαϊκή αδράνεια και τη μη τήρηση της συμφωνίας, η Τεχεράνη απάντησε με σταδιακή μείωση των βάσει της συμφωνίας δεσμεύσεών της, επαναλαμβάνοντας παράλληλα ότι το πρόγραμμά της παραμένει ειρηνικό.
