Πέθανε ο Ζιάντ Ραχμπανί, πρωτοπόρος Λιβανέζος μουσικός και θεατρικός συγγραφέας
Ο Λιβανέζος μουσικός και συνθέτης Ζιάντ Ραχμπανί, γιος της εμβληματικής τραγουδίστριας Φαϊρούζ και πρωτοπόρος της fusion τζαζ, πέθανε σε ηλικία 69 ετών από καρδιακή προσβολή. «Το Σάββατο στις 9:00 π.μ., η καρδιά του μεγάλου καλλιτέχνη και δημιουργού Ζιάντ Ραχμπανί σταμάτησε να χτυπά», ανέφερε ανακοίνωση από το νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν στη Βηρυτό.
Ο Ραχμπανί επηρέασε γενιές Λιβανέζων με τα τραγούδια του και ιδιαίτερα με τα θεατρικά του έργα, των οποίων οι στίχοι είναι γνωστοί τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους.
Ήταν γιος της Φεϊρούζ, του τελευταίου ζωντανού θρύλου του αραβικού τραγουδιού – και μιας από τις πιο διάσημες τραγουδίστριες και πέρα από τον αραβικό κόσμο – και του συνθέτη Άσι Ραχμπανί, ο οποίος, μαζί με τον αδελφό του Μανσούρ, εκσυγχρόνισε το αραβικό τραγούδι συνδυάζοντας κλασικά δυτικά, ρωσικά και λατινοαμερικανικά κομμάτια με ρυθμούς της Μέσης Ανατολής.
Ο Πρόεδρος του Λιβάνου, Τζόζεφ Αούν αποκάλεσε τον Ραχμπανί «ζωντανή συνείδηση, φωνή που επαναστάτησε ενάντια στην αδικία και καθρέφτη των καταπιεσμένων και των περιθωριοποιημένων».
«Ο Λίβανος έχασε έναν εξαιρετικό και δημιουργικό καλλιτέχνη, μια ελεύθερη φωνή που παρέμεινε πιστή στις αξίες της δικαιοσύνης και της αξιοπρέπειας και είπε αυτά που πολλοί δεν τόλμησαν να πουν», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ναουάφ Σαλάμ.
The Popular Front for the Liberation of Palestine (PFLP) Mourns the Great Artist Ziad Rahbani
(1/10) pic.twitter.com/J3jEIlCU2W— Twig ☭
(@holy_twig3) July 26, 2025
Τα έργα του Ραχμπάνι αντανακλούσαν την υβριδική κληρονομιά του Λιβάνου, η οποία, μέχρι το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου το 1975, ήταν ένα πολιτιστικό χωνευτήρι. Αντανακλούσαν επίσης την επακόλουθη θρησκευτική διαμάχη, η οποία περιελάμβανε αιματηρές μάχες στους δρόμους μεταξύ αντίπαλων πολιτοφυλακών και τρία χρόνια βίαιης ισραηλινής κατοχής μετά την εισβολή του 1982.
Ενώ η Φεϊρούζ ξεπέρασε τα ισχυρά σεχταριστικά χάσματα στη χώρα, ο γιος της επέλεξε να είναι αποφασιστικά αριστερός και κοσμικός, καταγγέλλοντας τις μακροχρόνιες διαιρέσεις του Λιβάνου. Το πρωτοποριακό του θεατρικό έργο, Nazl el-Sourour (Ξενοδοχείο της Ευτυχίας), που έκανε πρεμιέρα το 1974, όταν ήταν μόλις 17 ετών, απεικόνιζε μια κοινωνία παραμορφωμένη από την ταξική ανισότητα και την καταπίεση.
Το έργο ακολουθεί μια ομάδα εργατών που καταλαμβάνουν ένα εστιατόριο για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, μόνο και μόνο για να απορριφθούν από την πολιτική ελίτ.
Σε ένα άλλο θεατρικό έργο, το Bennesbeh Labokra Chou? (Τι γίνεται με το αύριο;), υποδύεται έναν εξαντλημένο πιανίστα μπαρ στη Βηρυτό μετά τον εμφύλιο πόλεμο. Το έργο περιλαμβάνει μερικές από τις πιο συγκινητικές μουσικές και καυστικά σχόλια του Ραχμπανί, συμπεριλαμβανομένης της διάσημης ατάκας: «Λένε ότι το αύριο θα είναι καλύτερο, αλλά τι γίνεται με το σήμερα;»
رحل زياد… بلا ولا شي
لم يُخبر أحدًا، ولم يعتذر عن الغياب
ترَك وراءه “بلدًا مش ماشي”، وموسيقى تُقاوم الصمت
واليوم، مشى وحده…#زياد_الرحباني #فيروز #ziadrahbani pic.twitter.com/ASTaKYGMFV— Annahar النهار (@Annahar) July 26, 2025
Ο Ραχμπάνι ήταν επίσης ένας συνθέτης με εκπληκτικό εύρος. Συνδύασε παραδοσιακές αραβικές μελωδίες με τζαζ, φανκ και κλασικές επιρροές, δημιουργώντας έναν υβριδικό ήχο που έγινε αμέσως αναγνωρίσιμος. Οι ζωντανές του εμφανίσεις ήταν θρυλικές, καθώς συχνά έπαιζε πιάνο σε κλαμπ στη Χάμρα, μια από τις σημαντικότερες εμπορικές περιοχές της Βηρυτού.
«Θαυμάζω τη μουσική συνθετών όπως ο Τσάρλι Πάρκερ, ο Σταν Γκετζ και ο Ντίζι Γκιλέσπι», είπε κάποτε ο Ραχμπανί. «Αλλά η μουσική μου δεν είναι δυτική, είναι λιβανέζικη, με διαφορετικό τρόπο έκφρασης».
Τα τελευταία χρόνια, ο Ραχμπανί εμφανιζόταν λιγότερο στο κοινό, αλλά οι νεότερες γενιές ανακάλυψαν ξανά τα έργα του στο διαδίκτυο και άκουσαν τη μουσική του σε κινήματα διαμαρτυρίας. Συνέχισε να συνθέτει και να γράφει, μιλώντας συχνά για την απογοήτευσή του με την πολιτική στασιμότητα και την παρακμάζουσα δημόσια ζωή του Λιβάνου.
