Το σχέδιο της ΕΕ για να αποκρούσει τις ΗΠΑ και την Κίνα

Αγώνα δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) για να διασώσει βιομηχανίες που απειλούνται από ανταγωνιστές τους στις ΗΠΑ και την Κίνα, οι οποίοι έχουν διαβρώσει τα αμυντικά και οικονομικά συστήματα που στηρίζουν την ήπειρο εδώ και 70 χρόνια.
Ωστόσο, μια σειρά από πρόσφατα ευρωπαϊκά αντίμετρα (πχ απέναντι στην Κίνα) -από την επιβολή προστατευτικών εμπορικών μέτρων έως επιθετικές τακτικές οικονομικής ασφάλειας- μπορεί να είναι πολύ λίγα, πολύ αργά, αν η ΕΕ δεν αλλάξει ταχύτητα, σύμφωνα με το Bloomberg. Ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ προειδοποίησε ότι η ΕΕ δεν έχει ακόμη κατανοήσει την πλήρη κλίμακα του προβλήματος και ότι τα πράγματα φαίνεται να χειροτερεύουν. Η ΕΕ έχει υιοθετήσει μια αποσπασματική προσέγγιση για την προστασία των βιομηχανιών και έχει επικεντρωθεί κυρίως στην επίλυση προβλημάτων του παρελθόντος αντί για τη χάραξη μιας στρατηγικής που θα στρέφεται προς το μέλλον, προειδοποίησε ο αξιωματούχος.
Η Ευρώπη χρειάζεται ένα σχέδιο για να αποφύγει τον «πνιγμό», δήλωσε η Μαρία Δεμερτζή, επικεφαλής του Κέντρου Οικονομίας, Στρατηγικής και Οικονομικών στο think tank Conference Board με έδρα τις Βρυξέλλες.
«Πρέπει να εφαρμόσουμε βιομηχανικές πολιτικές και πρέπει να είμαστε αμερόληπτοι γι’ αυτό», είπε. «Πρέπει να σταματήσουμε να ανησυχούμε για την υπεράσπιση ενός πολυμερούς συστήματος που δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει αθέμιτες πρακτικές και να αποτρέψει τον καταναγκασμό».
Οι ηγέτες της ΕΕ που θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες την επόμενη εβδομάδα θα συζητήσουν το ζήτημα, αναζητώντας τρόπους για τη μείωση των «στρατηγικών εξαρτήσεων» του μπλοκ, ενισχύοντας παράλληλα την «αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική του βάση».
Οι συζητήσεις τους τις τελευταίες εβδομάδες έχουν γίνει πιο επείγουσες.
Ενώ η έννοια της ευρωπαϊκής αυτονομίας δεν είναι καινούργια, απέκτησε νέα βαρύτητα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 και τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ που άρχισε να μειώνει τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ για ασφάλεια στην Ευρώπη. Το πολυμερές εμπορικό σύστημα – μια θεμελιώδης αρχή της ΕΕ – έχει επίσης περιέλθει σε αταξία εν μέσω των πολυμέτωπων εμπορικών πολέμων του Τραμπ και του ολοένα και πιο δυναμικού οικονομικού εθνικισμού της Κίνας.
Σε απάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία χειρίζεται εμπορικά θέματα για την ΕΕ, εξετάζει το ενδεχόμενο να αναγκάσει τις κινεζικές εταιρείες να παραχωρήσουν τεχνολογία σε ευρωπαϊκές εταιρείες εάν θέλουν να δραστηριοποιηθούν τοπικά, ανέφερε νωρίτερα το Bloomberg, μιμούμενη τις πολιτικές του ίδιου του Πεκίνου. Η ΕΕ συζητά επίσης την παροχή προνομιακής μεταχείρισης σε εγχώριες εταιρείες που υποβάλλουν προσφορές για δημόσιες συμβάσεις αξίας περίπου 2,5 τρισεκατομμυρίων ευρώ (2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως.
Και μέχρι το τέλος του έτους, η επιτροπή θα δημοσιεύσει ένα δόγμα οικονομικής ασφάλειας που θα δείχνει πώς και πότε το μπλοκ μπορεί να χρησιμοποιήσει τα εμπορικά του μέτρα άμυνας.
Η ΕΕ έχει επίσης συνομιλίες με τους συμμάχους της Ομάδας των Επτά σχετικά με τη συγκέντρωση πόρων και τον συντονισμό των προσπαθειών για την αποδυνάμωση του προπυργίου της Κίνας στην προμήθεια κρίσιμων ορυκτών και σπάνιων γαιών, δήλωσε ένας άλλος αξιωματούχος.
Η Κίνα κατέχει σχεδόν τα μισά από τα αποθέματα σπάνιων γαιών του πλανήτη
Αλλά τα αποτελέσματα τέτοιων προσπαθειών θα χρειαστούν χρόνια για να υλοποιηθούν, σύμφωνα με τον αξιωματούχο. Και η Ευρώπη δεν έχει πολύ χρόνο.
Η ΕΕ αγωνίζεται εδώ και καιρό να χαράξει μια συνεκτική βιομηχανική στρατηγική που να προστατεύει την ενιαία αγορά της και να την καθιστά πιο ανταγωνιστική.
«Μας έχει υπενθυμιστεί, με οδυνηρό τρόπο, ότι η αδράνεια απειλεί όχι μόνο την ανταγωνιστικότητά μας αλλά και την ίδια την κυριαρχία μας», δήλωσε τον περασμένο μήνα ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι.
Οι πολίτες και οι εταιρείες «βλέπουν ότι δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στην ταχύτητα της αλλαγής και αλλού», πρόσθεσε. «Είναι έτοιμοι να δράσουν, αλλά φοβούνται ότι οι κυβερνήσεις δεν έχουν κατανοήσει τη σοβαρότητα της στιγμής».
Οι συνέπειες της αδράνειας έχουν γίνει ιδιαίτερα ανησυχητικές καθώς οι μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου στρέφονται προς τον εαυτό τους, εστιάζοντας περισσότερο στα δικά τους συμφέροντα. Η ΕΕ έχει διαπιστώσει ότι τα εργαλεία που έχουν δημιουργηθεί για να αμυνθεί σε μια τάξη που βασίζεται σε κανόνες δεν λειτουργούν όταν όλοι οι άλλοι αγνοούν αυτούς τους κανόνες.
Το μπλοκ δεν είχε άλλη επιλογή από το να αποδεχτεί μια μονόπλευρη εμπορική συμφωνία με τον Τραμπ και να καλύψει το κενό που άφησε η απόσυρση της υποστήριξης των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, καθώς αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή απειλή από τη Ρωσία.
Εν τω μεταξύ, η Κίνα έχει σημειώσει άνοδο σε τομείς όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και οι καθαρές τεχνολογίες, ενσωματώνοντας την ίδια στις αλυσίδες εφοδιασμού της Ευρώπης στη διαδικασία. Το Πεκίνο έχει επίσης ενισχύσει τους περιορισμούς στις κρίσιμες εξαγωγές και έχει θέσει επαχθείς απαιτήσεις στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα.
Προς το παρόν, η ΕΕ δεν μπορεί να κάνει πολλά για τις ενέργειες της Κίνας — οι ευρωπαϊκές εταιρείες χρειάζονται πρόσβαση στην αγορά της Κίνας και στους συντελεστές παραγωγής της για την κατασκευή αγαθών.
Ενώ η ΕΕ μπορεί να επισημάνει ταχεία και σημαντική πρόοδο στην οικοδόμηση της οικονομικής της άμυνας, πρέπει να γίνει πιο τολμηρή, πιο επιθετική και λιγότερο αποφεύγουσα τον κίνδυνο στην προσέγγισή της σε άλλους κλάδους, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν περιέγραψε την ανάγκη εδραίωσης της ευρωπαϊκής αυτονομίας σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι πέρυσι — καθώς και τους κινδύνους της μη ταχείας δράσης.
«Η Ευρώπη είναι θνητή, μπορεί να πεθάνει και εξαρτάται αποκλειστικά από τις επιλογές μας», προειδοποίησε. «Αλλά αυτές οι επιλογές πρέπει να γίνουν τώρα».
To άρθρο Το σχέδιο της ΕΕ για να αποκρούσει τις ΗΠΑ και την Κίνα δημοσιεύτηκε στο NewsIT .