Πολεμική Αεροπορία: Η χρονιά αναγέννησης των C-130 και C-27 – Στο προσκήνιο νέα μεταγωγικά αεροσκάφη

Η 112 Πτέρυγα Μάχης στην Ελευσίνα, εκεί όπου «χτυπά η καρδιά» των αερομεταφορών που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία, έβγαλε φέτος μια εικόνα που για χρόνια έμοιαζε σχεδόν απαγορευμένη με «αναγεννημένα» μεταγωγικά αεροσκάφη.

Το ένα μετά το άλλο, μεταγωγικά αεροσκάφη τύπουC-130H Hercules και C-27J Spartan τροχοδρομούσαν για να απογειωθούν και να εκτελέσουν αποστολές εντός αλλά και εκτός Ελλάδος, επιδεικνύοντας τις ενισχυμένες επιχειρησιακές δυνατότητες που έχει πλέον η Πολεμική Αεροπορία.

Συμβολικό αποκορύφωμα το εντυπωσιακό «elephant walk», το οποίο όμως έστειλε και το σκληρό επιχειρησιακό μήνυμα, ότι ο μεταφορικός στόλος δεν βρίσκεται πλέον στο «κόκκινο», αλλά γύρισε σελίδα.

Η αλλαγή δεν είναι απλώς ποσοτική, αλλά ποιοτική, δομική και το σημαντικότερο είναι ότι δείχνει να αποκτά διάρκεια, διότι η μεγάλη είδηση για την Πολεμική Αεροπορία δεν είναι μόνο ότι οι διαθεσιμότητες των C-130 και C-27 ανέβηκαν και έφτασαν σε διψήφιο αριθμό, αλλά ότι πέρασε από την εποχή της διαχείρισης του αδιεξόδου στον σχεδιασμό για την επόμενη μέρα.

Τι άλλαξε σε τρία χρόνια

Μόλις πριν από τρία χρόνια οι διαθεσιμότητες έφτασαν ακόμη και στο απόλυτο μηδέν. Σε περιόδους όπου οι απαιτήσεις αυξάνονταν αεροδιακομιδές, νησιωτικές συνδέσεις, μεταφορές τμημάτων, ενίσχυση αποστολών Ειδικών Δυνάμεων και  διεθνείς υποχρεώσεις ο στόλος των μεταφορικών έδειχνε να «λυγίζει» από την έλλειψη ανταλλακτικών, τη δυσκολία υποστήριξης και τα μεγάλα χρονικά κενά στην αλυσίδα συντήρησης.

Η διαφορά σήμερα είναι ότι η Πολεμική Αεροπορία φαίνεται να έσπασε το φαύλο κύκλο. Έγινε κατανοητό ότι χωρίς FOS δεν υπάρχουν ανταλλακτικά, χωρίς ανταλλακτικά δεν υπάρχει πτητική διαθεσιμότητα, χωρίς διαθεσιμότητα δεν υπάρχει πρόγραμμα πτήσεων και χωρίς πρόγραμμα πτήσεων δεν μπορεί να στηθεί σοβαρή εκπαίδευση πληρωμάτων και τεχνικών.

Η «αναγέννηση» δεν ήρθε από θαύμα. Ήρθε από στοχευμένες αποφάσεις, επανεκκίνηση διαδικασιών και επιμονή στη λεπτομέρεια. Αλλά και από την συνεχή πίεση της στρατιωτικής προς την πολιτική ηγεσία για λήψη και κυρίως υλοποίηση αποφάσεων.

Η αναγέννηση του μεταφορικού στόλου ήταν άλλωστε από τα ζητούμενα της νέας στρατιωτικής ηγεσίας και αποτέλεσε στοίχημα για τον Αρχηγό ΓΕΑ Αντιπτέραρχο Δημοσθένη Γρηγοριάδη.

Ο στόχος δείχνει να επιτυγχάνεται καθώς σε αυτή την προσπάθεια συνεχής ήταν η αρωγή του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ Στρατηγού Δημήτριου Χούπη. Τα ευήκοα αυτιά της πολιτικής ηγεσίας «ξεκλείδωσαν» διαδικασίες και προγράμματα. Και αυτή δείχνει να είναι η προσπάθεια και για την επόμενη μέρα.

Το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα το σύστημα αερομεταφορών αρχίζει ξανά να λειτουργεί ως σύνολο. Τα C-27 Spartan σηκώνουν το μεγάλο κομμάτι του καθημερινού, τακτικού έργου, ενώ τα C-130 Hercules –με όσα μπορούν ακόμη να δώσουν– κρατούν τις βαριές και διεθνείς αποστολές. Με άλλα λόγια, η Πολεμική Αεροπορία όχι απλά βρήκε «σφυγμό», αλλά ξαναχτίζει «ρυθμό».

Ο αθόρυβος πυλώνας του Αιγαίου: Γιατί τα C-27J είναι κρίσιμα

Στο ελληνικό επιχειρησιακό περιβάλλον, το C-27J δεν είναι «πολυτέλεια». Είναι εργαλείο επιβίωσης του μεταφορικού συστήματος. Ο κορμός των τακτικών αερομεταφορών στο εσωτερικό της χώρας στηρίζεται στα C-27J της 354 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών «Πήγασος».

Οι «Σπαρτιάτες» εκτελούν νησιωτικές διασυνδέσεις, μεταφέρουν προσωπικό και κρίσιμα εφόδια, υποστηρίζουν ασκήσεις, αναλαμβάνουν αποστολές Ειδικών Δυνάμεων και υλοποιούν αεροδιακομιδές σε απαιτητικές συνθήκες.

Το Αιγαίο, με σύντομους διαδρόμους, μεταβαλλόμενο καιρό και πολλαπλά σκέλη μέσα στην ίδια ημέρα, ευνοεί αεροσκάφος με STOL φιλοσοφία, «σκληρή» άτρακτο και δυνατότητα γρήγορης αλλαγής διαμόρφωσης καμπίνας. Κάθε φορά που ένα C-27J είναι διαθέσιμο, απορροφά αποστολές που διαφορετικά θα «έκαιγαν» ώρες στα C-130H, με κόστος και ρίσκο που δεν αντέχει πλέον το σύστημα.

Και εδώ ακριβώς μπαίνει το πρώτο μεγάλο βήμα για την επόμενη ημέρα: η απόφαση έγκρισης από το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) του πακέτου αναβάθμισης και εν συνεχεία υποστήριξης των C-27J. 

Πρόκειται για κίνηση-κλειδί που εντάσσεται στον σχεδιασμό του Αεροπορικού Επιτελείου ώστε ο τακτικός στόλος να αποκτήσει σταθερότητα, ασφάλεια πτήσεων και προβλεψιμότητα.

Από την «αναγέννηση» στην αναβάθμιση των Spartan

Η επιχείρηση επαναφοράς των Spartan ουσιαστικά ξεκίνησε το 2022 με την ενεργοποίηση Follow-On Support (FOS). Τότε «άνοιξε» ξανά ο αγωγός ανταλλακτικών και άρχισαν να επιστρέφουν αεροσκάφη στη γραμμή πτήσεων. Σήμερα, πέντε αεροσκάφη έχουν επανέλθει σε ενεργό δράση και το έκτο βρίσκεται στη γραμμή ολοκλήρωσης, με στόχο να παραδοθεί έως τον Φεβρουάριο, σχηματίζοντας έναν επιχειρησιακό πυρήνα.

Ενδεικτικό των δυνατοτήτων που δίνει η FOS είναι το πρόσφατο παράδειγμα άμεσης αντικατάστασης κινητήρων C-27 από την κατασκευάστρια εταιρεία, ώστε η διαθεσιμότητα των «Spartans» να διατηρηθεί σε υψηλό επίπεδο.Το πακέτο που μπαίνει τώρα στο τραπέζι δεν περιορίζεται σε «μπαλώματα». Στοχεύει να περάσει η Πολεμική Αεροπορία από ad hoc λύσεις σε δομημένο πλαίσιο υποστήριξης και εκσυγχρονισμού.

Εν συνεχεία υποστήριξη (FOS)

• Κάλυψη έξι αεροσκαφών, με συνολική οροφή διαθέσιμων ωρών έως 2.700.
• Παράδοση του 6ου στην ενεργό δράση έως τον Φεβρουάριο ώστε να υπάρχει σταθερός επιχειρησιακός κορμός.
• Επέκταση υποστήριξης με ορίζοντα ως τις αρχές της επόμενης δεκαετίας, με στόχο διαθεσιμότητας περίπου 80% – πρακτικά, έξι C-27J διαθέσιμα για ανάθεση.
• Ρητή σύνδεση της FOS με τον εκσυγχρονισμό: χωρίς υποστήριξη δεν μπορεί να «τρέξει» με ασφάλεια το upgrade, ούτε να μείνει όρθιο το πρόγραμμα πτήσεων.

Εκσυγχρονισμός Avionics/Comms (Mid-Life Upgrade)

• Νέο Flight Management System (FMS) για ακριβέστερη πλοήγηση και αποδοτικό σχεδιασμό αποστολών.
• Glass cockpit με ψηφιακές οθόνες πολλαπλών λειτουργιών, καλύτερη εργονομία και μείωση φόρτου πληρώματος.
• Στοχευμένες ανανεώσεις σε υποσυστήματα όπου απαιτείται (υδραυλικά/έλεγχος πτήσης).
• Πακέτο αυτοπροστασίας για αυξημένη επιβιωσιμότητα σε τακτικό περιβάλλον.
• Δυνατότητα Link-16 ώστε οι «Σπαρτιάτες» να «μιλούν» με Rafale, F-16V (Viper), μελλοντικά F-35, αλλά και με ναυτικές μονάδες και επίγεια κέντρα επιχειρήσεων.
• Προβλέψεις για διαμορφώσεις MEDEVAC (έως και ICU στον αέρα) και –όπου απαιτηθεί– ISR/Ηλεκτρονικό Πόλεμο, ώστε το αεροσκάφος να λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής ισχύος και όχι απλώς ως «φορτηγό».

Η υλοποίηση: Τορίνο, Ελευσίνα και μεταφορά τεχνογνωσίας

Οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι το πρώτο αεροσκάφος θα υποβληθεί στο πλήρες Avionics Upgrade στο Τορίνο (έδρα της Leonardo), με συμμετοχή προσωπικού της 354 ΜΤΜ σε κάθε στάδιο. Στη συνέχεια, ο σχεδιασμός προβλέπει τα υπόλοιπα να εκσυγχρονιστούν στην Ελευσίνα, με πυρήνα το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπορίας και μικρό ιταλικό κλιμάκιο υποστήριξης.

Το διακύβευμα εδώ είναι διπλό, καθώς μειώνονται οι χρόνοι ακινησίας και τα κόστη, αλλά – κυρίως – αποκτάται ελληνική τεχνογνωσία. Αυτή η «αυτοδυναμία» είναι το πραγματικό κεφάλαιο όταν μιλάμε για κύκλο ζωής δεκαετιών.

To «come back» του 7ου C-27

Η προσπάθεια για την αποκατάσταση του 7ου C-27J δεν είναι μια «τυπική επιστροφή» ενός ακόμη αεροσκάφους στη γραμμή πτήσεων. Στο Αεροπορικό Επιτελείο τη βλέπουν ως το επόμενο κρίσιμο βήμα ώστε η 354 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών «Πήγασος» να αποκτήσει πραγματικό βάθος δυνάμεων και να μην κινείται μόνιμα στο όριο. Κι αυτό γιατί δύο Spartan πέρασαν για χρόνια από έντονο «κανιβαλισμό» ανταλλακτικών, άρα η επαναφορά τους προϋποθέτει εκτεταμένες εργασίες και –κυρίως– σταθερή ροή υλικών.

Το «κλειδί» για να προχωρήσει η αποκατάσταση του 7ου C-27J είναι ότι «δένει» οργανικά με το πακέτο που έχει εγκριθεί ως κατεύθυνση: Follow-On Support και εκσυγχρονισμός avionics/επικοινωνιών.

Η λογική είναι ξεκάθαρη: χωρίς FOS δεν υπάρχει ασφάλεια πτησιμότητας και χωρίς ανταλλακτικά δεν υπάρχει πρόγραμμα, άρα ούτε μπορεί να «σηκωθεί» η γραμμή αποκατάστασης ενός επιβαρυμένου αεροσκάφους. Παράλληλα, η αναβάθμιση των avionics λύνει ένα χρόνιο πρόβλημα, καθώς τα παλαιότερα ηλεκτρονικά αντιμετωπίζουν αυξανόμενες ελλείψεις υποστήριξης, την ώρα που οι περισσότεροι χρήστες διεθνώς κινούνται σε Mid-Life Upgrade για να κρατήσουν τον τύπο επιχειρησιακά αξιόπιστο.

Στο επιχειρησιακό αποτέλεσμα, το 7ο C-27J της Πολεμικής Αεροπορίας θα λειτουργεί ως «ασφαλιστική δικλείδα» για τον στόχο που τίθεται: υψηλή διαθεσιμότητα της τάξης του 80%, ώστε καθημερινά να υπάρχουν διαθέσιμα Spartan για νησιωτικές αποστολές, αεροδιακομιδές, υποστήριξη ασκήσεων και ειδικές μεταφορές.

Όταν 1-2 αεροσκάφη μπαίνουν σε βαριά συντήρηση ή περνούν από εργασίες εκσυγχρονισμού, το 7ο δίνει «ανάσα» στη Μοίρα και σταθεροποιεί τον ρυθμό. Γι’ αυτό και στην Ελευσίνα – με ρόλο-κλειδί το ΚΕΑ και τεχνική καθοδήγηση από την κατασκευάστρια εταιρεία – η αποκατάσταση του 7ου αντιμετωπίζεται όχι ως μεμονωμένη εργασία, αλλά ως μέρος της συνολικής μετάβασης από την αναγέννηση του στόλου στη δομημένη, μακρόπνοη υποστήριξή του

C-130: Κρατούν τη γραμμή, αλλά δεν είναι αιώνια

Τα ελληνικά C-130H σήκωσαν για δεκαετίες το βάρος των στρατηγικών αερομεταφορών. Όμως η παλαιότητα, η φθορά από σκληρή χρήση, η δυσκολία εύρεσης ανταλλακτικών και το κόστος ανά ώρα πτήσης δημιουργούν αντικειμενικά όρια. Η συντήρηση μπορεί να παρατείνει ζωή, αλλά δεν μπορεί να «αναστήσει» πλατφόρμες επ’ άπειρον.

Εδώ η Πολεμική Αεροπορία ακολουθεί πλέον έναν ρεαλιστικό, διπλό άξονα:

• Βραχυπρόθεσμα: να κρατήσει τα C-130H επιχειρησιακά μέχρι το τέλος της δεκαετίας με στοχευμένες παρεμβάσεις και σκληρή ιεράρχηση αποστολών.
• Μακροπρόθεσμα: να επιλέξει και να εντάξει νέο μεταφορικό που θα σηκώσει το κύριο βάρος των στρατηγικών αερομεταφορών από την επόμενη δεκαετία.

Και εδώ ξεκινά το δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο της «χρονιάς αναγέννησης». Ο σχεδιασμός για τον αντικαταστάτη.

Φαβορί το C-390, αλλά «έρευνα αγοράς» για C-130J και A-400M

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της Πολεμικής Αεροπορίας, το μεγάλο φαβορί για τη νέα εποχή είναι το C-390 Millennium της Embraer, μέσα από σχήμα που «κλειδώνει» σε διακρατική λύση μέσω Πορτογαλίας, με αρχική απόκτηση τριών αεροσκαφών και προοπτική συν τρία σε δεύτερη φάση («3+3»).

Το σκεπτικό πίσω από το C-390 είναι καθαρά επιχειρησιακό και οικονομοτεχνικό:

• Jet μεταγωγικό νέας γενιάς με υψηλότερη ταχύτητα και γρήγορο turnaround.
• Ωφέλιμο φορτίο περίπου 26 τόνων, που ανοίγει αποστολές οι οποίες σήμερα πιέζουν ασφυκτικά τον στόλο.
• Σύγχρονη αρχιτεκτονική avionics/επικοινωνιών, με καθαρή ΝΑΤΟϊκή διαλειτουργικότητα.
• Χαμηλότερο κόστος κύκλου ζωής σε σύγκριση με παλαιότερες πλατφόρμες, ειδικά αν «κουμπώσει» εγχώρια συντήρηση.
• Δυνατότητες πολλαπλού ρόλου (MEDEVAC, εναέριος ανεφοδιασμός στην έκδοση KC-390, ανθρωπιστικές αποστολές).

Γιατί «μέσω Πορτογαλίας»;

Η Πορτογαλία έχει ήδη εντάξει τον τύπο και λειτουργεί ως πρώιμος ευρωπαϊκός χρήστης – άρα ως «κόμβος» εμπειρίας, διαδικασιών και υποστήριξης. Μια G-to-G φόρμουλα μειώνει χρόνους και διαπραγματευτικό κόστος και ανοίγει δρόμο για συνέργειες σε ανταλλακτικά, εκπαίδευση και υποδομές.

Την ίδια στιγμή, η Πολεμική Αεροπορία δεν κλείνει πόρτες. Η «έρευνα αγοράς» εξελίσσεται παράλληλα, ειδικά προς τις ΗΠΑ: πριν από λίγες ημέρες εστάλη αίτημα ενημέρωσης για τρία νέα C-130J-30 (επιμηκυμένη άτρακτος), με απαιτήσεις που δείχνουν ότι η HAF κοιτάζει πια όχι απλώς «μεταφορικό», αλλά πλατφόρμα πολλαπλών ρόλων.

Στο αίτημα περιλαμβάνονται – μεταξύ άλλων – δυνατότητες:

• μεταφοράς προσωπικού και Aerial Assault, με προοπτική αξιοποίησης και από τη Διοίκηση Ειδικού Πολέμου,
• μετατροπής δύο από τα τρία σε ιπτάμενα τάνκερ,
• αποστολών SAR και MEDEVAC,
• πακέτου αυτοπροστασίας και ακόμη και ενισχυμένης προστασίας/ανθεκτικότητας,
• τετραετούς FOS με παραδοχή περίπου 500 ώρες πτήσης ανά αεροσκάφος ετησίως,
• και στόχο να εξεταστεί αν μπορεί να υπάρξει παράδοση εντός 2027.

Στο τραπέζι, ως τρίτος διεκδικητής, βρίσκεται και το A-400M Atlas, ο «μεγάλος» της κατηγορίας, με υψηλό ωφέλιμο και δυνατότητες που ακουμπούν στρατηγικό ρόλο και –σε ειδικές διαμορφώσεις– αποστολές ανεφοδιασμού.

Η κρίσιμη παράμετρος για την Ελλάδα είναι να ταιριάξει ο ρόλος και το κόστος με το πραγματικό επιχειρησιακό προφίλ: Αιγαίο, μικροί διάδρομοι, πολλά σκέλη, συχνές αεροδιακομιδές και ανάγκη διαθεσιμότητας.

Το πραγματικό ζητούμενο: «Συμπληρωματικό ζεύγος» με ρυθμό και όγκο

Ο στόχος που επιδιώκεται είναι σαφής: ένα συμπληρωματικό ζεύγος μεταφορικών ικανοτήτων.

• C-27J αναβαθμισμένα για να παρέχουν ρυθμό, αξιοπιστία και καθημερινό έργο στο εσωτερικό και στο νησιωτικό περιβάλλον.
• Νέος τύπος στρατηγικού/βαρύτερου μεταγωγικού που θα δώσει ταχύτητα, όγκο και εμβέλεια για διεθνείς μεταφορές, διακλαδικές επιχειρήσεις και απαιτητικές αποστολές, χωρίς να «σπάει» το καθημερινό πρόγραμμα.

Και όλα αυτά να «κουμπώνουν» σε ενιαίο δικτυοκεντρικό περιβάλλον, όπου κάθε πλατφόρμα επικοινωνεί, ανταλλάσσει δεδομένα και λειτουργεί ως κόμβος επιχειρήσεων – όχι ως απομονωμένο μέσο.

Τα επόμενα βήματα: αποφάσεις, χρόνος και «παράθυρο ευκαιρίας»

Η «χρονιά αναγέννησης» έδειξε ότι όταν υπάρχουν πόροι, σχέδιο και επιμονή, το αποτέλεσμα έρχεται. Όμως η επόμενη φάση είναι εκείνη που κρίνει αν η αναγέννηση θα γίνει μόνιμο καθεστώς.

• Κλείδωμα FOS και εκσυγχρονισμού για τα C-27J, ώστε να σταθεροποιηθεί το τακτικό σκέλος και να μην επιστρέψει το σύστημα σε «ξηρασία» ανταλλακτικών.
• Διατήρηση επιχειρησιακής ικανότητας των C-130H με αυστηρή ιεράρχηση αποστολών μέχρι να έρθει ο διάδοχος.
• Οριστική επιλογή νέου μεταφορικού με βάση πραγματικές αποστολές, ρεαλιστικές διαμορφώσεις και καθαρή κατανομή ρόλων.
• ΣΑΓΕ – Bουλή – ΚΥΣΕΑ – χρηματοδότηση – συμβασιοποίηση, με στόχο οι  παραδόσεις  να προλάβουν τον χρόνο.
• Υποδομές, εκπαίδευση, προσομοιωτές και πακέτα υποστήριξης από την πρώτη ημέρα, ώστε να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος.

Το «καμπανάκι» για τα C-130H έχει ήδη χτυπήσει. Η ανάγκη δεν είναι θεωρητική αλλά καθημερινή και μετριέται σε αποστολές, ώρες πτήσης και ανθρώπινες ζωές στις αεροδιακομιδές.

Γι’ αυτό και η κίνηση για «έρευνα αγοράς» προς τις ΗΠΑ για C-130J-30 δεν αναιρεί το προβάδισμα του C-390. Αντιθέτως, ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της Αθήνας και ανεβάζει τον πήχη: όποιος κερδίσει, θα πρέπει να δώσει όχι μόνο αεροσκάφος, αλλά οικοσύστημα.

Και κάπως έτσι, η εικόνα της Ελευσίνας με τα μεταγωγικά παρατεταγμένα δεν μένει μια φωτογραφία υψηλού συμβολισμού, αλλά γίνεται ο τίτλος μιας νέας πραγματικότητας. Η Πολεμική Αεροπορία ξαναχτίζει μεταφορική ισχύ και δείχνει αποφασισμένη να την «κλειδώσει» για την επόμενη δεκαετία.

Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς

To άρθρο Πολεμική Αεροπορία: Η χρονιά αναγέννησης των C-130 και C-27 – Στο προσκήνιο νέα μεταγωγικά αεροσκάφη δημοσιεύτηκε στο NewsIT .