Zητείται plan B για τους οφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων
Ζήτημα εναλλακτικής διαχείρισης των ασφαλιστικών ληξιπροθέσμων χρεών των επιχειρηματιών προς τον ΕΦΚΑ -και μάλιστα το συντομότερο δυνατό- θέτει η συνεχής αύξηση τους από τη μια μεριά και η ανάγκη του δημοσίου για αύξηση των εσόδων από την άλλη.
Αν και φέτος αναμένεται, ίσως, ιστορικό ρεκόρ στην είσπραξη εσόδων από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) του ΕΦΚΑ τόσο από ρυθμίσεις χρεών, όσο και από αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, είναι σαφές πως τα εν λόγω έσοδα και από τις δύο μεριές έχουν φτάσει σε ένα «ταβάνι».
Και αυτό γιατί όλες οι ρυθμίσεις, ακόμα και οι πιο μαζικές, όπως των 120 δόσεων, μετά από λίγα χρόνια χάνονται για την μεγάλη πλειοψηφία των οφειλετών, οι υπηρεσίες αναγκαστικής είσπραξης βρίσκουν «τοίχο», καθώς είναι πάρα πολλές οι περιπτώσεις που ισχύει το «ουκ αν λάβεις, εκ του μη έχοντος», ενώ -ταυτόχρονα – ο ΕΦΚΑ δεν μπορεί να διαμορφώσει την πλήρη εικόνα για τις οικονομικές δυνατότητες των οφειλετών του.
Συνεπώς ο ΕΦΚΑ βρίσκεται αντιμέτωπος με μία κατάσταση όπου χάνει έσοδα:
– από χαμένες ρυθμίσεις με πολλές από αυτές να χάνονται από αμέλεια του οφειλέτη, δηλαδή όχι απαραίτητα από οικονομική αδυναμία.
– από έλλειψη εκείνων των μηχανισμών οι οποίοι θα έχουν την τεχνική γνώση και δυνατότητα να ερευνήσουν την πραγματική οικονομική κατάσταση των οφειλετών και έτσι να απαιτήσουν ρεαλιστικές λύσεις εξόφλησης των χρεών τους.
Έτσι αυξάνονται συνεχώς τα συνολικά χρέη (στα 49 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τις τελευταίες επίσημες ανακοινώσεις), όχι μόνο λόγω της δημιουργίας νέων χρεών, όπως έγινε πχ την περίοδο της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, αλλά και λόγω των προσαυξήσεων.
Μάλιστα, οι προσαυξήσεις αφορά σε χρέη τα οποία θεωρούνται μη εισπράξιμα. Στην τελευταία έκθεση του ΚΕΑΟ (γ΄τρίμηνο του 2024), τα τελευταία εκτιμήθηκαν στα 9 δις. ευρώ, αν και οι εκτιμήσεις υπηρεσιακών παραγόντων τα ανεβάζουν ακόμα και στο διπλάσιο και συγκεκριμένα στα 20 δις. ευρώ.
Από την αύξηση των (μη ρυθμισμένων) ληξιπροθέσμων χρεών στα ταμεία, δεν βαρύνονται όμως μόνο οι επιχειρηματίες, καθώς χάνουν την ασφαλιστική ενημερότητα και την ασφαλιστική ικανότητα τους, αλλά και οι ασφαλισμένοι συνολικά.
Και αυτό γιατί, καθώς το δημόσιο και συγκεκριμένα, ο ΕΦΚΑ χάνει έσοδα, ταυτόχρονα χάνει τη δυνατότητα καταβολής υψηλότερων δαπανών προς τους ασφαλισμένους του, είτε σε τακτική βάση, είτε εφάπαξ.
Το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για την περίοδο 2024 – 2028 προβλέπει μεν ένα ανελαστικό όριο αύξησης δαπανών, αλλά δεν απαγορεύει την υπέρβαση του στην περίπτωση όπου διασφαλιστούν μόνιμα επιπλέον έσοδα μέσα από τη λήψη νέας νομοθεσίας.
Αυτό ισχύει ήδη σε σχέση με το θεσμικό πλαίσιο για τη φοροδιαφυγής: Κάθε ευρώ που εισπράττεται από την εφαρμογή αυτού του πλαισίου πέρα από το στόχο, μπορεί η κυβέρνηση να το χρησιμοποιήσει για κάποιο νέο μέτρο ελάφρυνσης των πολιτών και εν προκειμένου τη μείωση των φόρων.
Το ίδιο δυνητικά θα μπορούσε να ισχύσει και στην περίπτωση των ασφαλιστικών ταμείων: Αν η κυβέρνηση έφερνε μία νομοθετική διάταξη η οποία θα μπορούσε να αυξήσει τα έσοδα της – εν προκειμένου από τα ληξιπρόθεσμα χρέη των επιχειρήσεων – σε μόνιμη βάση, θα μπορούσε ίσως να χρησιμοποιήσει τα έσοδα για χάρη των ασφαλισμένων του ΕΦΚΑ, πχ των συνταξιούχων.
Για να γίνει, όμως, αυτό πέρα από τη συμφωνία της Κομισιόν, σε σχέση με μία διάταξη σαν την προαναφερθείσα, θα πρέπει η κυβέρνηση να έχει βρει τους κατάλληλους εκείνους μηχανισμούς εκείνους οι οποίοι θα μπορούσαν να ξεκαθαρίσουν το τοπίο των οφειλετών (δηλαδή το οικονομικό προφίλ τους ή αλλιώς τις πραγματικές δυνατότητες πληρωμής των χρεών τους), οπως πχ γίνεται ήδη στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.
Παράλληλα, λένε στελέχη της αγοράς στο newsit.gr πως η κυβέρνηση θα μπορούσε να αναζητήσει τρόπους για να καταστήσει συνεπείς τους οφειλέτες στην τακτική εξόφληση των χρεών τους με ευέλικτο και πρακτικό τρόπο και όχι με τη συνεχή δαμόκλειο σπάθη των κατασχέσεων, αλλά θέτοντας τους ρεαλιστικούς στόχους πληρωμής της βασικής οφειλής τους, αν μη τι άλλο.
To άρθρο Zητείται plan B για τους οφειλέτες των ασφαλιστικών ταμείων δημοσιεύτηκε στο NewsIT .
